در پاسخ این سوال که نوبت کاری چیست باید بدانید که طبق ماده 55 قانون کار، کاری که در طول ماه گردش داشته و کار نوبتی تلقی خواهد شد. در طول یک ماه یک کارگر امکان دارد تا به صورت چرخشی در دو یا چند نوبت کاری کار نماید. به همین خاطر نوبت کاری اشخاصی در طول یک ماه در نوبت های صبح، عصر و شب واقع می شود.
با توجه به حائز اهمیت بودن نوبت کاری در محاسبه حقوق و دستمزد در این مقاله نسبت به ارائه پاسخ در خصوص نوبت کاری چیست؟ همینطور معرفی و شرح مختصری در خصوص مبنای محاسبه نوبت کاری، مشاغل مشمول نوبت کار و… اقدام گشته است.
تعریف اینکه نوبت کاری چیست؟
ممکن است بارها برایتان سوال پیش آمده باشد که نوبت کاری چیست؟ با توجه به اینکه در کشور مشاغلی وجود خواهند داشت که کارکنان باید به صورت چرخشی (شیفتی) در طول شبانه روز نسبت به انجام وظیفه اقدام کنند و امکان تعطیلی محیط کار وجود نخواهد داشت، به این صورت مشاغل، مشاغل نوبت کار خواهند گفت.
در این واحدهای تولیدی، خدماتی به دلیل فشار مضاعف کاری که به کارکنان وارد می‌گردد مطابق مقررات مبلغی بعنوان فوق العاده نوبتکاری برای پرسنل در نظر گرفته خواهد شد.
نوبت کاری در چه مشاغلی کاربرد خواهد داشت ؟
با توجه به این که متوجه این موضوع گشتید که نوبت کاری چیست؟ (What is shift work) اکنون می‌توان گفت که نوبت کاری در چه مشاغلی کاربرد خواهد داشت
به صورت کلی در مشاغلی که امکان تعطیلی محیط کار در آن وجود نخواهد داشت نظیر آتش نشانی‌ها، اورژانس، بیمارستان‌ها، شرکت‌های تولیدی و… حضور کارکنان در محیط کار به صورت نوبت کار است.
در این مشاغل حضور پرسنل در محل فعالیت خود به صورت شبانه روز و نوبتی الزامی است. کار در این گونه مشاغل به صورت کار شیفت صبح، کار شیفت عصر و کار شیفت شب تقسیم بندی خواهد شد
تعریف نوبت کاری در قانون کار چیست ؟
اگر ساعت کاری کارگر به صورت نوبت کاری در صبح، عصر و شب است و در طول دوره معین چرخش داشته به دلیل انجام کار در زمان‌های گوناگون شبانه روز کارگر متحمل فشارهای زیادی خواهد شد.
به همین خاطر طبق قانون کار جهت جبران فشارهای وارده، مزد کارگران نوبت کار بیشتر از کارگران معمولی می باشد
طبقه بندی نوبت کاری چیست ؟
طبق بندی نوبت کاری در قانون کار به صورت صریح و مشخص با میزان فوق العاده آن‌ها در ماده 56 قانون کار آمده و بر همین اساس کارفرمایان جهت کارگران نوبت کار، مکلف به پرداخت حقوق و دستمزد مطابق ماده مذکور هستند.
انواع نوبتکاری چیست ؟
با توجه به توضیح اینکه نوبت کاری چیست و براساس قانون کار 24 ساعت شبانه روز به 3 دوره زمانی 8 ساعته صبح، عصر و شب تقسیم گشته که ساعت شروع و پایان هر دوره به شرح زیر خواهد بود:
نوبت کاری صبح و عصر چیست ؟
در قانون نوبت کاری شیفت صبح از ساعت 6 صبح آغاز و در ساعت 14 بعد ازظهر به پایان خواهد رسید. با پایان شیفت صبح یعنی ساعت 14 بعد از ظهر شیفت عصر آغاز و تا ساعت 22 شب است.
جهت کارگرانی که نوبت کاری آن‌ها صبح و عصر واقع گردد طبق ماده 56 قانون کار، کارگر 10 درصد علاوه بر مزد به عنوان فوق العاده نوبت کاری‌دریافت می گردد.
تعریف نوبت کاری صبح و شب
همانگونه که توضیح داده شد نوبت کاری چیست لازم به ذکر است که نوبت کاری صبح از 6 صبح تا ساعت 14 بعد از ظهر است و نوبت کاری شب از ساعت 22 شب آغاز گشته و تا ساعت 6 صبح ادامه خواهد یافت.
کارگرانی که نوبت کاری آن‌ها در صبح و شب قرار خواهند گرفت به دلیل اینکه در شب کارگر فشار کاری بیشتری متحمل خواهد گشت طبق ماده 56 قانون کار، کارگر 22/5 درصد علاوه بر مزد به عنوان فوق العاده نوبت کاری‌دریافت می نماید.
اطلاعات تکمیلی درباره نوبت کاری عصر و شب
در این نوع نوبت کاری شیفت اول از ساعت 14 بعدازظهر آغاز و تا ساعت 22 شب ادامه خواهد یافت و شیفت دوم (شیفت شب) هم از ساعت 22 شب تا ساعت 6 صبح روز بعد است.
در این مواقع از نوبت کاری نیز فوق العاده نوبت کاری 22/5 درصد در نظر گرفته خواهد شد. در دوره آموزش حسابداری نیز نحوه محاسبه نوبتکاری تدریس گشته است.
نوبت کاری صبح، عصر و شب چیست ؟
نوبت کاری فوق دارای سه شیفت صبح، عصر و شب است. در این مواقع چون کارگران در شیف شب نیز مشغول به کار هستند مشمول فوق العاده نوبت کاری هستند
اما چون میزان ساعت کاری در شب نسبت به دو حالت پیشین کمتر است طبق قانون کار، کارگر 15 درصد علاوه بر مزد به عنوان فوق‌العاده نوبت کاری‌دریافت می گردد. ( پکیج اموزش حسابداری )
انواع نوبت کاری چیست ؟
حال که می دانید نوبت کاری چیست تصمیم داریم تا طبق دستورالعمل فوق العاده نوبت کاری مثال‌هایی از انواع نوبت کاری را شرح نمائیم:
مثال‌های از نوبت کاری صبح و عصر در ادامه ذکر خواهد شد
- کارگری که یک هفته صبح و یک هفته عصر کار خواهد کرد و این چرخش تکرار گردد.
- کارگری که ده روز صبح و ده روز عصر کار نماید و این چرخش تکرار گردد.
- کارگری که یک هفته صبح و پنج روز عصر کار نماید و این چرخش تکرار گردد.
- مثال‌های نوبت کاری صبح و عصر و شب که در ادامه ذکر می نمائیم :
- کارگری که یک هفته صبح، یک هفته عصر و یک هفته شب مشغول به کار بوده.
- کارگری که ده روز صبح، ده روز عصر و ده روز شب مشغول به کار بوده.
- کارگری که شش روز صبح، دوازده روز عصر و دوازده روز شب مشغول به کار بوده.
- مثال‌های صحیح نوبت کاری صبح و شب که در ادامه ذکر خواهد شد :
- کارگری که یک هفته صبح یک هفته شب کار نماید و این چرخش تکرار گردد.
- کارگری که ده روز صبح ده روز شب کار نماید و این چرخش تکرار گردد.
- کارگری که یک هفته صبح یک هفته شب کار نماید و این چرخش تکرار گردد.
- کارگری که یک هفته صبح و پنج روز عصر کار نماید و این چرخش تکرار گردد.
مثال‌های صحیح نوبت کاری عصر و شب که در ادامه ذکر خواهد شد :
- کارگری که یک هفته عصر یک هفته شب کار نماید و این چرخش تکرار گردد.
- کارگری که ده روز عصر ده روز شب کار نماید و این چرخش تکرار گردد.
- کارگری که یک هفته عصر یک هفته شب کار نماید و این چرخش تکرار گردد.
برای مطالعه بیشتر : مالیات خانه خالی
