خوداظهاری مالیاتی چیست؟

خوداظهاری مالیاتی چیست؟

کلیه افرادی که حساب آن ها مشمول مالیات می شود، باید مطابق آنچه که در بررسی های دولت مشخص می شود، مبلغی را به عنوان مالیات پرداخت نمایند. صاحب حساب هایی توسط دولت چک شده و تراکنش های نا معلوم و غیر شفاف در آن ها مشاهده می شود، باید نسبت به شفاف سازی این تراکنش ها پاسخگو باشد. فرم خوداظهاری مالیاتی یکی از راه های پرداخت مالیات محسوب می شود که افراد با وارد کردن فعالیت های بانکی خود در آن، به بررسی این موارد کمک می کنند.

درخواست فرم خوداظهاری مالیاتی چیست؟

اظهارنامه مالیاتی فرم رسمی است که توسط وزارت اقتصاد و دارایی تهیه و به مودیان ارائه می شود. طبق قانون، مودیان موظفند این اظهارنامه را با استفاده از کد اقتصادی 16 رقمی و با ثبت نام قبلی در سامانه مالیاتی ارائه کنند.

در صورت نداشتن کد مالیاتی و اقتصادی و یا نیاز به اطلاعات بیشتر می توانید به مقاله کد مالیاتی چیست؟ مراجعه کنید

این اظهارنامه باید به گونه ای تنظیم شود که میزان مالیات به طور کامل و صحیح بدون نیاز به بررسی و ارزیابی توسط کارشناسان سازمان امور مالیاتی تعیین شود.

اظهارنامه مالیاتی نباید دارای ابهام باشد. زیرا این موضوع می تواند منجر به بررسی بیشتر ممیزان مالیاتی شود.

مسئولیت کارشناسان سازمان امور مالیاتی در امور خوداظهاری مالیاتی
این کارشناسان پس از بررسی مدارک ارائه شده توسط اشخاص حقیقی یا حقوقی، اعتبار قانونی این اسناد را تایید و بر این اساس مالیات قابل پرداخت را تعیین می کنند.

خوداظهاری مالیاتی به معنای ایجاد رابطه مبتنی بر اعتماد بین مودیان و سازمان مالیاتی است. در این فرآیند مودیان درآمد سالانه خود را برای تعیین میزان مالیات مستقیم خود به سازمان امور مالیاتی اعلام می کنند.

این سیستم خوداظهاری مالیاتی در سال 1380 بر اساس قانون مالیات های مستقیم ایجاد شد. قبل از این تاریخ درآمد مودیان براساس حسابرسی سازمان مالیاتی برای تعیین میزان مالیات آنها تعیین می شد.

پس از تسلیم خود اظهارنامه مالیاتی، فرآیند بررسی اسناد توسط ممیزان مالیاتی در سه مرحله انجام می شود:

مراحل در خواست فرم خوداظهاری مالیاتی چیست؟

بررسی مدارک ارسالی: در ابتدا مدارک ارسالی توسط مودی به دقت ارزیابی می شود.
بررسی اسناد شخص ثالث: مرحله دوم شامل بررسی اسنادی است که ممکن است در اختیار افراد یا نهادهای دیگر باشد. به عنوان مثال، اگر در یک سال گذشته با شرکتی همکاری کرده اید، این شرکت موظف است در صورت لزوم اسناد مربوط به معامله را به سازمان مالیاتی ارائه کند.
اخذ اطلاعات از نهادهای دولتی: در مرحله آخر اطلاعات تکمیلی از نهادهای دولتی مانند بانک ها، شهرداری ها و وزارتخانه ها جمع آوری می شود.
پس از انجام این مراحل و بررسی مدارک توسط بازرس مالیاتی، در صورت تایید اطلاعات و عدم وجود تخلف، مؤدی موظف است مالیات تعیین شده را در مهلت تعیین شده پرداخت کند.

اظهارنامه الکترونیکی؛ تکامل فرآیند خوداظهاری مالیاتی از سال 2015
در سال های 1381 تا 1395 کلیه مودیان موظف بودند فرم های خوداظهاری را به صورت چاپی در اداره مالیات محل خود تکمیل کنند. مودیان موظف شدند پس از تکمیل این فرم ها مدارک مربوطه را به اداره امور مالیاتی ارائه و منتظر نتیجه رسیدگی باشند.

با توجه به کندی این روند و ازدحام در دفاتر، در سال 1394 مقرر شد استفاده از سامانه الکترونیکی برای ارسال و بررسی فرم های خوداظهاری مالیاتی آغاز شود. در حال حاضر مودیان با دسترسی به سامانه الکترونیک مالیاتی می توانند کلیه فعالیت های مربوط به خوداظهاری را به راحتی انجام دهند.

برای ارسال الکترونیکی فرم خوداظهاری همراه داشتن کد اقتصادی 16 رقمی الزامی است. همچنین برای مدیریت بهتر و شفاف تر حساب های بانکی استفاده از نرم افزار حسابداری می تواند بسیار مفید باشد.

فرآیند اخذ مالیات از طریق خوداظهاری مالیاتی چیست؟

کارشناسان امور مالیاتی پس از ثبت اظهارنامه مالیاتی در سامانه، اسناد و مدارک ارائه شده را بررسی می کنند. این بررسی ها بر اساس قوانین مالیاتی انجام می شود تا در محاسبه مبلغ مالیات ابهامی وجود نداشته باشد. در ادامه به بررسی جزئیات فرآیند بررسی کارشناسی مالیاتی می پردازیم.

تایید مدارک مودی
بر اساس ماده ۲۲۹ قانون مالیات‌های مستقیم، ممیزان مالیاتی مجازند کلیه دفاتر و اسناد و مدارک مودیان را به منظور ارزیابی اظهارنامه یا درآمد آنها بررسی کنند. بنابراین مودیان باید اسناد معتبر و معتبر ارائه دهند. اگرچه جمع آوری این اسناد و جابجایی حساب ها در طول یک سال می تواند دشوار باشد، اما استفاده از نرم افزارهای حسابداری مانند سپیدار می تواند این روند را آسان کند.

جستجو و پردازش اسناد شخص ثالث
بر اساس ماده 230 قانون مالیات های مستقیم، اشخاص ثالثی که اسناد و مدارک مربوط به درآمد مؤدی را دارند، موظفند در بازدید مأموران مالیاتی، مدارک مورد نیاز را در اختیار آنان قرار دهند. منظور از شخص ثالث، کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی غیر از مؤدیان و مأموران مالیاتی است. در صورتی که این افراد از ارائه مدارک خودداری کنند، نسبت به پرداخت غرامت از طرف دولت و مکلف به ارائه اطلاعات از طریق دادستان کل کشور خواهند بود.

اطلاعات را از سازمان های دولتی دریافت کنید
در صورت درخواست کتبی سازمان امور مالیاتی از وزارتخانه ها، مؤسسات دولتی، مؤسسات دولتی، مؤسسات انقلابی و شهرداری ها، اطلاعات و مدارک لازم در خصوص فعالیت و درآمد مؤدی، این مراجع موظف به ارائه رونوشت معتبر اسناد و مدارک و هرگونه اطلاعات می باشند. وسایل ضروری را در اختیار آنها قرار دهید.

چه کسی باید فرم خوداظهاری مالیاتی را تکمیل کند؟

طبق مقررات قانونی مربوط به مالیات های مستقیم، کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی که در ایران فعالیت اقتصادی می کنند، موظفند فرم خوداظهاری مالیاتی خود را به سازمان امور مالیاتی ارائه کنند. البته افراد معاف از مالیات نیازی به پر کردن این فرم ندارند.

این قانون به طور مشخص شامل تمامی ایرانیانی می شود که با وجود زندگی در خارج از کشور در ایران کسب درآمد می کنند. علاوه بر این، افرادی که تابعیت ایرانی ندارند و در داخل کشور درآمدزایی دارند نیز موظف به ارائه اظهارنامه مالیاتی به صورت الکترونیکی هستند.

مهلت ارسال خوداظهاری مالیاتی چیست؟

مهلت ارسال خوداظهاری برای اشخاص حقیقی و حقوقی متفاوت است. افراد باید فرم خوداظهاری مالیاتی خود را تا 31 ژوئن هر سال ثبت کنند. به عنوان مثال برای سال 1402 این مهلت تا 31 خرداد 1403 ادامه دارد و از سوی دیگر اشخاص حقوقی تا 31 تیرماه هر سال فرصت دارند اظهارنامه مالیاتی الکترونیکی خود را تکمیل و تسلیم کنند.

عواقب عدم اعلام مالیات
عدم ارائه خود اظهارنامه مالیاتی به طور خودکار باعث می شود که فرد مورد بررسی و تعیین درآمد توسط حسابرسان مالیاتی قرار گیرد. این وضعیت به این معنی است که مالیات او به طور خودکار تعیین می شود. ضمناً در این شرایط مودی مشمول 30 درصد مالیات اضافی غیر قابل کاهش و غیر معاف خواهد بود.

با استفاده از نرم افزارهای نوین حسابداری و مالیاتی به راحتی می توانید محاسبات لازم را انجام دهید و از این چالش ها در امان باشید.

نتیجه گیری درباره خوداظهاری مالیاتی چیست؟

در نهایت، تکمیل و ارائه فرم خوداظهاری مالیاتی برای کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی فعال اقتصادی در ایران یک رویه اجباری و حساس است. رعایت مهلت های قانونی و استفاده از نرم افزارهای مالیاتی می تواند به تسهیل این روند کمک کند. همچنین از مشکلاتی مانند تعیین مالیات بر یکدیگر و جریمه های اضافی خودداری کنید. بنابراین آگاهی و رعایت قوانین و مقررات مالیاتی این امکان را به افراد و بنگاه های اقتصادی می دهد که در فضای اقتصادی بهتری فعالیت کنند و از عواقب ناخواسته جلوگیری کنند.

برای مطالعه بیشتر : ضمانت نامه بانکی چیست؟

آموزش حسابداری