دارایی جاری چیست؟
یکی از مهمترین معیارهای سنجش وضعیت مالی و سودآوری بنگاه های اقتصادی، ارزیابی صورت های مالی است. اطلاعات و شرایط دارایی ها و بدهی ها در صورت های مالی ثبت می شود. صورت های مالی یکی از مهم ترین صورت های مالی است که در آن انواع دارایی های جاری و غیرجاری یک شرکت قابل مشاهده و ارزیابی است.
دارایی های جاری بیانگر ارزش کل کلیه دارایی هایی است که در مدت کوتاهی کمتر از یک سال به وجه نقد تبدیل شده و در گردش مالی شرکت نیز ثبت می شود. در این دسته دارایی ها وجه نقد یا هر گونه حساب انحلال سریع، مطالبات، سهام، سهام و اوراق بهادار خریداری و فروخته شده در بازار در طول یک سال مالی گنجانده شده است.
به طور خلاصه، می توان گفت که هر دارایی فروخته یا مصرف شده در یک سال یک دارایی جاری است.
انواع دارایی جاری چیست؟
حسابهای دریافتنی: حسابها و فاکتورهای مشتریان که در آینده باید پرداخت گردند، زمانی که این پرداخت در بازهای یک ساله هستند دارایی جاری خواهند گشت. البته شرکتی خدمات و محصولات خود را به صورت اعتباری به فروش رساند، امکان دارد تا بخشی از حسابهای دریافتنی آن در بلندمدت و زمانی بیشتر از یک سال به موعد پرداخت خود رسند. در مواردی نیز بعضی از حسابها در نهایت به طور کامل پرداخت نمیگردند. مواردی از این دست را در حسابهای مالی به عنوان حساب مشکوکالوصول ثبت می نمایند که از حسابهای دریافتنی کسر خواهند شد. اگر حسابی هیچگاه وصول نگردد نیز به عنوان هزینه بدهی در ترازنامه ثبت خواهد شد.
موجودی نقدی:موجودی نقدی قادر خواهد بود تا به صورت پول نقد یا ارزهای خارجی و دیجیتال یا به صورت سپردهها یا انواع حسابهای بانکی بدون سررسید باشند.
موجودی غیرنقدی:شامل مواد خام، مواد اولیه یا محصول آماده برای فروش می باشد که در ترازنامه ثبت می گردد. البته نمیتوان این نوع موجودی را قطعاً و صددرصد قابل نقدشدن بدانید. اما در روشهای متنوع حسابداری، موجودی کالا یا همان موجودی غیرنقدی را قادر خواهید بود تا در فهرست داراییهای نقدی ثبت نمود.
پیشپرداخت: پیشپرداخت در لیست دارایی جاری ثبت خواهد گشت. پیشپرداخت به این دلیل در لیست این دسته از داراییها قرار خواهد گرفت که پول نقد را برای مصارف دیگر آزاد نموده است. در طول سال ارزش پیشپرداخت از طریق مستهلک کردن حساب تا حد زیادی کاهش خواهد یافت و حسابهای مربوط به پیشپرداخت به هزینههای مختلف تبدیل میگردند.
سرمایهگذاری کوتاهمدت: سرمایهگذاریهایی که تاریخ سررسید آنها کمتر از یک سال باشد.
نسبتهای مرتبط با دارایی جاری
نسبت وجه نقد
دارایی های جاری در محاسبه با نسبت های مربوط به نقدینگی شرکت استفاده می شود. نسبت نقدی از تقسیم وجوه نقد و معادل های نقدی موجود بر بدهی های جاری به دست می آید که توانایی شرکت در پرداخت بدهی های کوتاه مدت خود را می سنجد.
نسبت آنی یا اسیدی
این نسبت از تقسیم مجموع وجوه نقد و معادل های نقدی، اوراق بهادار قابل خرید و فروش در بازار و مطالبات بر بدهی های جاری به دست می آید. به عبارت دیگر، نسبت جاری فقط شامل دارایی های بسیار نقدشونده یا معادل نقدی می شود.
رقم به دست آمده در این نسبت تصویری واقعی از توانایی شرکت در انجام تعهدات کوتاه مدت خود به دست می دهد. این نسبت نشان می دهد که شرکت تا چه اندازه می تواند بدهی های خود را بدون نیاز به فروش موجودی و سایر دارایی های خود پرداخت کند.
نسبت نقدینگی بالا نشان دهنده نقدینگی بیشتر و توانایی شرکت در پرداخت بدهی های جاری است. این نسبت برای شرکت ها و صنایعی که دوره های طولانی نقدینگی یا نوسانات فصلی سود دارند، اهمیت بیشتری دارد.
نسبت جاری
این نسبت از تقسیم دارایی های جاری بر بدهی های جاری به دست می آید. نسبت سرمایه در گردش جاری نیز یک شاخص کلیدی در نظر گرفته می شود. نسبت جاری توانایی پرداخت بدهی های کوتاه مدت یا کوتاه مدت را با استفاده از دارایی های جاری آن کسب و کار نشان می دهد.
اگر نسبت فعلی بیشتر از یک باشد، نشان دهنده توانایی شرکت برای پرداخت بدهی های جاری است. اما در برخی موارد ممکن است این نسبت بالاتر از معیار عدم استفاده از دارایی های شرکت باشد.
نسبت نقدینگی کمتر از 1 نشان دهنده ناتوانی شرکت در پرداخت بدهی های خود با دارایی های جاری است. در نسبت فعلی کمتر احتمال مشکل در بخش نقدینگی وجود دارد.
نسبت جاری برابر با 1 بدهی و دارایی شرکت را نشان می دهد. در این صورت شرکت در وضعیت نقدینگی خوبی قرار دارد.
دارایی های شخصی جاری
در امور مالی شخصی و شخصی، دارایی های جاری شامل وجوه نقد، پول های نگهداری شده در بانک ها می شود. اوراق بهاداری مانند سهام و اوراق قرضه که سرمایه گذاری بلندمدت نیستند و بسیار نقدشونده هستند نیز جزو دارایی های جاری محسوب می شوند. دارایی های جاری برای پرداخت بدهی ها استفاده می شود.
اهمیت دارایی های جاری در ترازنامه
دارایی های جاری نقش مهمی در وضعیت مالی و عملکرد شرکت ها ایفا می کند که در ترازنامه مالی نشان می دهد. در اینجا مهمترین آنها ذکر شده است:
اندازهگیری نقدینگی: داراییهایی که به صورت نقد هستند یا به سرعت قابل تبدیل به وجه نقد هستند، حسابهای بانکی و سرمایهگذاریهای نقدی از جمله مواردی هستند که در سنجش نقدینگی محاسبه میشوند.
پوشش بدهی های جاری: منابع نقدی و دارایی های قابل تبدیل به وجه نقد دارایی های جاری هستند که در عملیات روزانه هر بنگاه تجاری و اقتصادی مورد استفاده قرار می گیرند. این دسته دارایی، بدهی های جاری حسابداری را پوشش می دهد و از مشکلات مربوط به نقدینگی جلوگیری می کند.
عملکرد مالی: میزان دارایی های جاری و نسبت آن به بدهی های جاری، عملکرد مالی شرکت را تعیین می کند. این نسبت نشان می دهد که هر شرکت و بنگاه تجاری به وجه نقد و نقدینگی کافی برای پرداخت بدهی های جاری خود دسترسی دارد در غیر این صورت با مشکل مواجه خواهد شد.
حمایت از استراتژی توسعه: میزان نقدینگی مناسب برای هر بنگاه اقتصادی و تجاری شرایط را برای رشد و سرمایه گذاری در پروژه های نوآورانه و در حال توسعه فراهم می کند.
بدهی جاری
بدهی جاری شامل مواردی مانند تجارت، مالی و تعهداتی است که باید در مدت زمان کوتاهی پرداخت شود، زمانی که مدت آنها کمتر از یک سال مالی است. این نوع بدهی جزء عملیات حسابداری روزانه هر شرکت بوده و به عنوان بدهی جاری یا کوتاه مدت در ترازنامه ثبت می شود. نیازهای مالی روزانه یک کسب و کار توسط بدهی های جاری پوشش داده می شود و شامل مواردی مانند پرداخت حقوق کارکنان، اجاره، خرید مواد اولیه و تجهیزات، تسویه مطالبات و پرداخت مالیات است.
دارایی های جاری خالص
اصطلاح خالص دارایی های جاری در حسابداری به معنای ارزش واقعی دارایی های جاری پس از کسر بدهی های جاری در هر کسب و کاری است. این مفهوم نشان می دهد که چه مقدار از دارایی های هر شرکت می تواند در طول یک سال مالی به پول نقد تبدیل شود. به این ترتیب درک روشن تری از وضعیت مالی شرکت به دست می آید. سنجش و تحلیل سلامت مالی هر شرکت بر اساس میزان این دارایی انجام می شود و از اهمیت زیادی نیز برخوردار است.
گردش دارایی های جاری
نرخ و سرعت تبدیل دارایی های جاری به وجه نقد یا معادل آن را گردش دارایی جاری می نامند. با استفاده از این مفهوم در حسابداری، کسب و کارها و کسب و کارها اطمینان حاصل می کنند که دارایی های کافی قابل تبدیل به پول نقد را در اختیار دارند و فرصت تسویه بدهی های خود و ارائه تسهیلات مالی ضروری و فوری را دارند. اگر شرکتی دارایی های جاری کافی نداشته باشد، ممکن است در بازپرداخت بدهی های خود با مشکل نقدینگی مواجه شود. نقدینگی و سرمایه گذاری های کوتاه مدت مانند سپرده های بانکی از تامین کنندگان اصلی گردش دارایی های جاری هستند.
تعریف دارایی جاری در حسابداری :
طبق استانداردهای حسابداری، دارایی ها همه دارایی ها و منابع اقتصادی یک شرکت هستند که از طریق معاملات اقتصادی به دست می آیند. به عبارت دیگر در عملیات اقتصادی و مالی یک سری منابع اقتصادی به ملکیت یک واحد تجاری در می آید که بر حسب نقدینگی یا واحدهای پولی اندازه گیری می شود. به این منابع اقتصادی دارایی می گویند.
داراییهای جاری آن دسته از داراییهایی هستند که میتوانند در طول یک سال مالی به وجه نقد تبدیل شوند.
دارایی های جاری
این استاندارد به ارائه دارایی ها و بدهی های جاری می پردازد. در این استاندارد اصطلاحات مربوط به این دارایی ها تعریف شده است. دامنه و دیدگاه های موجود در مورد آنها مورد بحث قرار گرفته و مرزهای تفکیک عناصر مشترک و غیر مشترک نیز مشخص شده است.
در این استاندارد در مورد دارایی های جاری، تعریف شده است که یک دارایی باید زمانی به عنوان دارایی جاری طبقه بندی شود که:
الف انتظار می رود در طول چرخه عملیاتی عادی واحد تجاری یا ظرف یک سال از تاریخ گزارشگری، هر کدام که طولانی تر باشد، مصرف یا فروخته شود، یا به وجه نقد یا دارایی دیگری تبدیل شود که انحلال آن تقریباً قطعی است.
ب وجه نقد یا معادل های نقدی که استفاده از آنها محدودیت ندارد.
سایر دارایی ها باید به عنوان دارایی های غیرجاری طبقه بندی شوند.
نمونه هایی از دارایی های جاری
نمونه هایی از اقلام طبقه بندی شده به عنوان دارایی های جاری عبارتند از:
الف موجودیهای نقدی و موجودی حسابهای بانکی، به استثنای مواردی که محدودیت در مصرف آنها مانع استفاده از این اقلام برای عملیات جاری میشود. در مواردی که استفاده از وجه نقد برای عملیات جاری مشمول محدودیت است، تنها در صورتی میتوان آن را در داراییهای جاری لحاظ کرد که دوره محدودیت تا سررسید تعهد طبقهبندی شده به عنوان بدهی جاری تمدید شود یا اگر محدودیت کمتر از یک سال از تاریخ باشد. ترازنامه باید بسته شود.
ب سهم حسابها و مطالبات تجاری و غیرتجاری که انتظار میرود ظرف یک سال از تاریخ ترازنامه به وجه نقد یا دارایی دیگری تبدیل شود که انحلال آن تقریباً قطعی است.
ج. موجودی مواد، کالاها و کارهای در دست اجرا برای قراردادهای بلندمدت، صرف نظر از اینکه اقلام را نمی توان ظرف یک سال پس از تاریخ بسته شدن یا یک چرخه عملیاتی عادی تصفیه کرد.
د سهام شرکت ها، اوراق قرضه شرکتی و سایر اوراق بهاداری که به قصد نگهداری خریداری نشده اند و به راحتی قابل نقد و بررسی هستند.
ه. پیش پرداخت برای خرید دارایی های جاری.
و پیش پرداخت هزینه ها در مواردی که انتظار می رود ظرف یک سال از تاریخ ترازنامه به طور کامل مصرف شود.
تفاوت بین دارایی های جاری و غیرجاری
شاخصی که دارایی های جاری و غیرجاری را تعیین و تفکیک می کند، توانایی تبدیل هر دارایی به وجه نقد در دوره ای است که یک سال مالی در نظر گرفته می شود. البته در برخی موارد احتمال خطا در تشخیص نوع دارایی وجود دارد. به عنوان مثال، تجهیزات اداری مانند رایانه ممکن است در کمتر از یک سال فروخته شود، اما در یک تجارت به عنوان دارایی غیرجاری در نظر گرفته می شود. اگر رایانه فروخته شود و کارمندان هیچ جایگزینی برای انجام کار خود نداشته باشند، آن دارایی از بین می رود. معمولاً دارایی هایی که به بهره وری کسب و کار و ایجاد درآمد کمک می کنند به عنوان دارایی های غیرجاری طبقه بندی می شوند.
مدیریت دارایی های جاری با نرم افزار مدیریت اموال چارگون
یکی از مهمترین اهداف اقتصادی و مدیریتی هر واحد اقتصادی افزایش کارایی سرمایه گذاری های انجام شده و نظارت دقیق و صحیح بر میزان دارایی های هر واحد اقتصادی و حتی افراد در زندگی شخصی آنهاست. صورت های مالی نیز به همین دلیل تهیه می شود.
رهبران کسب و کار و کسب و کار می توانند اهداف استراتژیک و بلند مدت خود را با استفاده از نرم افزار مدیریت و هوش تجاری برنامه ریزی کنند. راه حل های تخصصی نیز برای مدیریت و نظارت بر دارایی های سازمانی، مانند نرم افزار مدیریت دارایی چارگون، برای ثبت و نگهداری کلیه اطلاعات مربوط به دارایی ها و ارائه گزارش های حسابداری و مالیاتی مورد نیاز به صاحبان و مدیران کسب و کار طراحی شده است.
حرف آخر :
داراییهای جاری معیارهای مهمی برای برآورد توانمندیهای بنگاههای اقتصادی است، زیرا برای تامین منابع مالی روزانه استفاده میشود. دارایی های جاری ممکن است برای هر بخش و شرکت متفاوت باشد. وجه نقد، ارزهای خارجی و حتی نفت خام و کالاهای ساخته شده را می توان بسته به شرایط تجاری و میزان وجه نقد در شرایط خاص هر شرکت در فهرست دارایی های جاری در نظر گرفت.
یکی از نیازهای اصلی برای فهرست دارایی ها به عنوان جاری، نقدینگی کوتاه مدت است. این مدت یک سال است و اگر دارایی را نتوان ظرف یک سال به وجه نقد تبدیل کرد، باید آن را دارایی ثابت یا دارایی ثابت در نظر گرفت.