تفاوت حساب های دریافتنی و پرداختنی
تفاوت حساب های دریافتنی و پرداختنی :
یکی از عناصر ضروری برای کسب و کارها، به ویژه مشاغل کوچک، درک تفاوت بین حساب های دریافتنی و پرداختنی است که می تواند به آنها در درک بهتر شرایط حسابداری کسب و کارشان کمک کند. در صورت وجود تعادل بین هزینه ها و درآمدها، شرکت می تواند ارتباط بین مشتریان و تامین کنندگان خود را در وضعیتی پایدار و سالم حفظ کند.
حسابدار در ازای فروش اعتباری کالا، حساب مشتری ایجاد می کند. AR دفتر حساب های دریافتنی است که وجوه مورد انتظار دریافتی از مشتری را فهرست می کند. از سوی دیگر، دفتر حساب های پرداختنی یعنی AP شامل بدهی های جاری است که شامل تعهدات شرکت در قبال تامین کنندگان یا دیگران است.
اهمیت AR و AP در جایی مشخص می شود که سرمایه گذاران مایل به سرمایه گذاری یا دادن وام با بررسی آنها و اطمینان از تعادل بین حساب های دریافتنی و پرداختنی هستند. زیرا برای این افراد و گروه ها بسیار مهم است که درآمد یا هزینه های برنامه ریزی شده ای داشته باشند که باعث رشد کسب و کارشان شود.
بنابراین می توان گفت که تراز بین حساب های دریافتنی و پرداختنی اعتبار و ثبات اشتغال یک شرکت را نشان می دهد. با توجه به این سوال، در این مقاله به تفاوت حساب های دریافتنی و پرداختنی همراه با چندین تعریف می پردازیم. با ما همراه باشید.
در هر کسب‌وکار یا سازمان، جریان ورود و خروج پول به‌طور مستقیم بر سلامت مالی آن تأثیر دارد. دو مفهوم کلیدی که نقش مهمی در این چرخه ایفا می‌کنند، حساب‌های دریافتنی و حساب‌های پرداختنی هستند. آشنایی دقیق با این دو اصطلاح نه‌تنها برای حسابداران و مدیران مالی ضروری است، بلکه صاحبان کسب‌وکار نیز با درک تفاوت آنها می‌توانند تصمیمات مالی بهتر و استراتژیک‌تری بگیرند. در این مقاله، با زبانی ساده و مثال‌های کاربردی، به بررسی تفاوت حساب‌های دریافتنی و پرداختنی، جایگاه آنها در صورت‌های مالی و تأثیرشان بر مدیریت نقدینگی خواهیم پرداخت.
2. مثال‌های واقعی برای بخش تعریف‌ها |تفاوت حساب های دریافتنی و پرداختنی
برای حساب‌های دریافتنی:
تصور کنید یک شرکت لوازم خانگی، تعدادی دستگاه به یک فروشگاه عمده‌فروشی می‌فروشد و طبق قرارداد، مشتری قرار است مبلغ آن را طی ۳۰ روز آینده پرداخت کند. تا زمانی که وجه دریافت نشده، این مبلغ در دفاتر حسابداری به‌عنوان حساب دریافتنی ثبت می‌شود.
برای حساب‌های پرداختنی:
فرض کنید همین شرکت مواد اولیه را از یک تأمین‌کننده خریداری کرده و توافق کرده است که بدهی خود را پس از ۴۵ روز تسویه کند. تا روز پرداخت، این مبلغ در دفاتر به‌عنوان حساب پرداختنی شناسایی می‌شود.
3. جدول مقایسه تفاوت حساب های دریافتنی و پرداختنی
| ویژگی | حساب‌های دریافتنی (AR) | حساب‌های پرداختنی (AP) |
|---|---|---|
| ماهیت حساب | دارایی جاری | بدهی جاری |
| سمت در ترازنامه | بخش دارایی‌ها | بخش بدهی‌ها |
| طرف حساب | مشتریان | تأمین‌کنندگان |
| تاثیر بر جریان نقدی | جریان ورودی نقدینگی | جریان خروجی نقدینگی |
| مثال | فروش کالا به مشتری با مهلت پرداخت | خرید مواد اولیه با مهلت پرداخت |
| هدف مدیریت | تسریع وصول مطالبات | مذاکره برای تمدید زمان پرداخت بدون جریمه |
4. ارتباط با سایر صورت‌های مالی
حساب‌های دریافتنی و پرداختنی تنها در ترازنامه دیده نمی‌شوند، بلکه ارتباط مستقیمی با صورت جریان وجوه نقد نیز دارند. کاهش حساب‌های دریافتنی معمولاً به معنای ورود نقدینگی به شرکت است، در حالی که افزایش حساب‌های پرداختنی می‌تواند نشانه بهبود موقتی جریان وجوه نقد باشد. مدیریت همزمان این دو حساب، به کسب‌وکار کمک می‌کند انعطاف‌پذیری مالی خود را حفظ کند.
تفاوت حساب های دریافتنی و پرداختنی | حساب های دریافتنی یا AR چیست؟
حساب های دریافتنی، حساب های جاری ناشی از فروش کالا، ارائه خدمات، اعطای وام و کمک است و ماهیت آنها نشان می دهد که مطالبات مربوط به این حساب ها هنوز وصول نشده است. در واقع می توان گفت AR ناشی از فروش اعتباری محصولات و خدمات است.
با محاسبه نسبت بین روزهای فروش و گردش حساب مشتری، می‌توانیم قدرت AR یک شرکت را درک کنیم. حسابدار باید مطالبات را به عنوان دارایی جاری در ترازنامه ثبت کند. زیرا این نشان دهنده دریافت پول در کوتاه مدت طبق تعهد مشتری است. حساب های مشتریان به دو دسته تقسیم می شوند:
مطالبات غیرتجاری
این نوع حساب زمانی ایجاد می شود که مطالبات شرکت مرتبط با حوزه فعالیت آن نباشد. به عنوان مثال، زمانی که به کارمندان خود وام می دهد.
مطالبات تجاری
این حساب همان حساب مشتری است که در تعریف اصلی به آن اشاره کردیم. یعنی خواسته های کوتاه مدت مشتریان در ازای ارائه خدمات و کالاهای مرتبط با تجارت.
آشنایی با تفاوت حساب های دریافتنی و پرداختنی :
در حساب های دریافتنی وثیقه ای مانند چک یا سفته از بدهکار دریافت نمی شود. در مورد بدهی ها، بدهکار ملزم به ارائه اسناد است. بنابراین می توان گفت که احتمال بازپرداخت بدهی ها بیشتر است.
Account Payable یا AP چیست؟
حساب اعتباری برعکس حساب مشتری است. به بیان ساده، زمانی اتفاق می افتد که شرکت به تامین کنندگان خود بدهکار باشد. گاهی اوقات، شرکت باید کالا یا خدمات خود را به صورت اعتباری از تامین کنندگان این محصولات ارائه کند. در چنین شرایطی، حساب های پرداختنی در ترازنامه باید در بدهی های جاری منظور شود.
به طور کلی می توان حساب های پرداختنی و دریافتنی را یکسان دانست. زیرا با ایجاد AR در یک شرکت، AP در شرکت مقابل ایجاد می شود.
تعریف اسناد پرداختنی
اسکناس‌های پرداختنی، چک‌هایی هستند که توسط شرکت‌ها برای سایر افراد برای تأمین تعهداتشان صادر می‌شود. تفاوت حساب های پرداختنی و اسناد پرداختنی دقیقاً در این است که چک یا سایر اسناد توسط بدهکار صادر نمی شود.
تفاوت بین حساب های دریافتنی و پرداختنی چیست ؟
با توجه به تعاریفی که در بالا ارائه شد، می توان گفت که تفاوت اصلی بین حساب های دریافتنی و حساب های پرداختنی این است که حساب های دریافتنی حاصل فروش اعتباری و بدهی مشتریان به کسب و کار شما است و حساب های پرداختنی بدهی و امتیاز اعتباری شرکت شما است. خرید از تامین کنندگان برای دیدن نور روز
مطالبات در ترازنامه دارایی های جاری و حساب های پرداختنی بدهی جاری می باشد. مطالبات باید حداکثر ظرف یک سال تسویه شود. در غیر این صورت به دارایی های بلندمدت تبدیل خواهند شد.
مثال:
در اینجا می خواهیم مفهوم حساب های دریافتنی و پرداختنی را با مثال معامله دو شرکت بهتر درک کنیم.
شرکت الف کالا را به مبلغ 200 میلیون به صورت اعتباری با سررسید 2 ماهه به شرکت ب می فروشد. ضمناً حساب مشتری شرکت الف 200 میلیون بدهکار و حساب فروش آن 200 میلیون طلبکار می شود. از طرف دیگر، شرکت ب باید حساب های پرداختنی 200 میلیونی خود را به اعتبار و موجودی خود را به بدهی 200 میلیونی برگرداند.
پس از گذشت دو ماه و تسویه حساب شرکت ب، حساب دریافتنی شرکت الف بستانکار و حساب وجوه واریز می شود. شرکت ب نیز حساب پرداختنی را بدهکار و حساب وجوه را بستانکار خواهد کرد.
بخش سوالات متداول درباره تفاوت حساب های دریافتنی و پرداختنی
سوال ۱: آیا حساب‌های دریافتنی بخشی از سرمایه در گردش هستند؟
پاسخ: بله، حساب‌های دریافتنی جزو دارایی‌های جاری محسوب می‌شوند و مستقیماً بر میزان سرمایه در گردش شرکت تأثیر می‌گذارند.
سوال ۲: آیا حساب‌های پرداختنی فقط بدهی کوتاه‌مدت‌اند؟
پاسخ: در اغلب موارد، بله. حساب‌های پرداختنی معمولاً به‌عنوان بدهی جاری شناسایی می‌شوند که باید ظرف یک سال یا کمتر تسویه شوند.
سوال ۳: تفاوت حساب‌های دریافتنی با اسناد دریافتنی چیست؟
پاسخ: حساب‌های دریافتنی معمولاً براساس فاکتورهای فروش بدون سفته یا چک رسمی ثبت می‌شوند، در حالی که اسناد دریافتنی مبتنی بر مدارک رسمی مانند سفته یا برات هستند.
6. نکات مدیریتی و اهمیت
مدیریت موثر حساب‌های دریافتنی و پرداختنی نه‌تنها مانع از ایجاد مشکلات نقدینگی می‌شود، بلکه به بهبود روابط تجاری با مشتریان و تأمین‌کنندگان کمک می‌کند. کوتاه‌کردن دوره وصول مطالبات از یک سو، و مذاکره برای دریافت مهلت بیشتر در پرداخت بدهی‌ها از سوی دیگر، بهترین راهکار برای حفظ تعادل جریان نقدی است. شرکت‌هایی که این دو بخش را به‌صورت همزمان کنترل می‌کنند، معمولاً ثبات مالی بیشتری دارند.
7. جمع‌بندی
حالا که با تعریف، تفاوت‌ها و کاربرد حساب‌های دریافتنی و پرداختنی آشنا شدید، وقت آن رسیده مدیریت آنها را به سطحی بالاتر ببرید. اگر می‌خواهید این مفاهیم را به‌صورت عملی و همراه با نرم‌افزارهای حسابداری یاد بگیرید، از پکیج های آموزش حسابداری استاد حامد ناصری استفاده نمائید.
برای مطالعه بیشتر : حسابرسی عملیاتی
