تراز آزمایشی چیست؟

تراز آزمایشی چیست؟ تفاوت تراز آزمایشی و ترازنامه

افرادی که در زمینه حسابداری فعالیت می کنند با تراز آزمایشی نام آشنا هستند. تراز آزمایشی یکی از مهمترین ابزارهای حسابداری برای کنترل دفاتر است. توصیه می شود با تهیه منظم ترازنامه آزمایشی و شناسایی هرگونه خطا از صحت دفاتر خود اطمینان حاصل کنید.

آیا می دانید تراز آزمایشی چیست؟

در پاسخ به این سوال که تراز آزمایشی چیست؟ ، باید گفت که تراز آزمایشی (TB) با علامت اختصاری TB یکی از گزارش های حسابداری است که در محاسبات و تایید صورت های مالی کاربرد فراوانی دارد.

موجودی دفتری به خودی خود یک صورت مالی محسوب نمی شود، بلکه فهرستی از اسامی و موجودی حساب های دفتر کل را شامل می شود که وظیفه بررسی صحت اسناد، دفاتر و سایر صورت های مالی را بر عهده دارد. تراز آزمایشی برای سالهای مالی مختلف اغلب در پایان هر ماه تهیه می شود.

ترازنامه به شکلی است که نام هر حساب و مانده آن در ستون بدهکار یا بستانکار ثبت می شود و پس از محاسبات باید موجودی بین حساب ها برقرار شود. برای اطلاعات بیشتر ترازنامه می توانید به مقاله ترازنامه مراجعه کنید.

اگر این تعادل بین حساب ها برقرار نباشد به این معنی است که برنامه مالی و صورت های مالی معتبر نیستند. حفظ تعادل بین ستون های تراز آزمایشی یکی از شرایط صحت صورت های مالی است. اگر موجودی حساب در تراز آزمایشی ایجاد نشود، صورت های مالی نمی تواند قابل اعتماد باشد.

اطلاعات بیشتر درباره اینکه تراز آزمایشی چیست؟

در تراز آزمایشی، مانده حساب های دریافتنی و بستانکار ثبت می شود.تراز آزمایشی راهی برای اندازه گیری تمام صورت های مالی است زیرا یکی از اصول اساسی حسابداری نیاز به تعادل ستون های بدهکار و بستانکار است. تراز دفتری تعادل بین این دو عنصر معادله اصلی حسابداری را بدون بررسی جزئیات هر کدام آزمایش می کند. در صورت برقراری این تراز، این نشان دهنده صحت اساسی محاسبات حسابداری است و اگر موجودی وجود نداشته باشد، به معنای انجام عملیات نادرست در محاسبات است. بدون تعادل، تمام صورت های مالی بی ارزش خواهند بود.

بهتر است بدانید که : تراز آزمایشی شامل نام و مانده حساب های دفتر است. ارقام و محاسبات جایی در آنجا ندارند. در تراز حسابداری، حساب های دائمی و موقت نشان داده شده است.

معنی تراز آزمایشی در حسابداری

حسابداری دارای مفاهیم و اصول خاصی است. یکی از موضوعات مهم در حسابداری معادله حسابداری است. معادله اصلی به عنوان زیربنای حسابداری بیانگر معنای تعادل در حسابداری است. این معادله بیان می کند که کلیه مبالغ حساب باید از نظر بدهی و بستانکار با یکدیگر در تعادل باشند. معادله اصلی حسابداری عبارت است از:

دارایی = بدهی + سرمایه

بنابراین لازم است که مجموع حساب های موجود در ستون بدهکار با مجموع حساب های موجود در ستون بستانکار متعادل شود. منحصر به فرد بودن تراز آزمایشی این است که ابزاری کاربردی برای بررسی مانده حساب های کوتاه مدت است. بدیهی است که فاصله کمتر بین مانده های حسابداری دقت حسابداری را افزایش می دهد.

تجزیه و تحلیل تراز آزمایشی

یکی از مهمترین وظایفی که در حسابداری باید انجام شود، تجزیه و تحلیل مانده حساب است. تجزیه و تحلیل تراز حسابداری پس از تهیه آن انجام می شود و اهمیت آن با مقایسه سایر گزارش ها و صورت های مالی با آن مشخص می شود.

برای تجزیه و تحلیل تراز آزمایشی باید توجه داشت که هدف از تشکیل تراز آزمایشی متعادل، برابر کردن ستون ها است. به عبارت دیگر تساوی ستون بدهکار و بستانکار نشان دهنده صحت محاسبات در سایر صورت های مالی بنگاه اقتصادی است.

اولین گام در تجزیه و تحلیل دفاتر، بررسی مانده ستون ها است. اگر محاسبات کوچکترین مغایرتی را نشان دهد، به معنی مشکل در صورت های مالی یا در انتقال داده ها است. در مرحله بعد باید علت انحراف را پیدا کرد. برای این منظور علت خطا جستجو شده و صورتهای مالی که در آن خطا رخ داده است باید اصلاح شود.

نابرابری دو ستون در تراز حسابداری ممکن است به یکی از دلایل زیر باشد:

انتقال نادرست اعداد از دفتر روزنامه به دفترکل
انتقال نادرست مانده حساب از دفتر کل به ترازنامه آزمایشی
تشخیص اشتباه مانده حساب از لحاظ بدهکار یا بستانکاری
ایجاد ترازنامه به طور منظم و در فواصل زمانی معین برای جلوگیری از اشتباه در صورت های مالی توصیه می شود.

با تصحیح اشتباهات به دست آمده از طریق تجزیه و تحلیل تراز آزمایشی، این اشتباهات به پایان سال مالی منتقل نمی شوند. بهتر است کلیه اطلاعات مربوط به هزینه ها و پرداخت های تجاری در نرم افزار حسابداری ثبت شود که تا حد امکان از اشتباه در صورت های مالی جلوگیری شود.

ترتیب حسابها در تراز آزمایشی چیست ؟

ایجاد تراز حسابداری نیز قوانین خاص خود را دارد. تراز حسابداری خلاصه ای از دفاتر است و بنابراین شامل دارایی ها، بدهی ها و سرمایه است.

ترتیب حساب ها در تراز آزمایشی به شرح زیر است:

ابتدا حساب دارایی ها، سپس حساب های بدهی و در نهایت حساب های سرمایه فهرست می شوند.

بهتر است دارایی ها را به ترتیب سهولت انحلال ثبت کنید. به عبارت دیگر، ابتدا باید به نقدشوندگی ترین حساب ها اشاره کرد.

با مراجعه به صفحه نرم افزار املاک و دارایی های ثابت می توانید عملکرد این نرم افزار را بررسی کرده و در صورت تمایل از آن برای ثبت نام و تایید دارایی های شرکت خود استفاده نمایید.

مزیت تهیه تراز آزمایشی چیست؟

تفاوت بین مانده آزمایشی قبل و بعد از بسته شدن حساب ها
در پایان یک سال مالی، خلاصه نتایج واحد اقتصادی بررسی می شود. برای این امر لازم است حساب های مالی واحد بسته یا صفر شود. این حساب‌ها را نمی‌توان مستقیماً به سال مالی بعدی منتقل کرد، اما پس از بسته شدن یا صفر شدن، از ابتدای سال مالی بعد با موجودی صفر شروع به فعالیت می‌کنند. به این عمل بستن حساب ها می گویند.

در تهیه تراز آزمایشی قبل و بعد از بستن حساب ها تفاوت هایی وجود دارد.

جهت تهیه تراز حسابداری قبل از بستن حسابها لازم است مدارک مربوطه شماره گذاری و به تایید نهایی برسد. مدارک نباید رد یا باطل شوند.

برای تهیه تراز حسابداری، پس از بستن حساب ها، باید حساب های سود، درآمد و هزینه بسته و سپس ترازنامه تهیه شود.

مدیرانی که مایل به نمایش مانده حساب های بسته شده در سال مالی قبل هستند، عموماً از موجودی دفتری 8 ستونی استفاده می کنند. در قسمت سنجش آزمون به توضیح این نوع سنجش می پردازیم.

هدف از تهیه تراز آزمایشی

برقراری تراز آزمایشی به دلیل تفاوت های ناشی از مزایای آن دارای اهداف خاصی است. از آنجایی که تراز حسابداری در دوره های کوتاه و منظم تهیه می شود، هدف آن تهیه اطلاعات لازم برای گزارش های پایان دوره و کنترل مانده اقلام بدهکار و بستانکار در دفتر کل است.

نتیجه نهایی این بررسی کنترل حساب های شرکت قبل از وقوع خطا است. با قرار دادن مانده حساب در ستون های بدهکار و بستانکار بر حسب ماهیت آنها و اضافه کردن هر یک از ستون ها، باید مجموع دو ستون برابر باشد. برابری دو ستون بدهکار و بستانکار مفهوم تعادل در حسابداری را بیان می کند. شناخت ماهیت حسابها در حسابداری از اهمیت بالایی برخوردار است و اشتباه در ثبت ماهیت حسابها منجر به اشتباه در تراز آزمایشی و صورتهای مالی خواهد شد، بنابراین به منظور شناخت کامل و مفهومی ماهیت حسابها و جلوگیری از اشتباه، باید انجام شود. مقاله ماهیت حساب ها را حتما بخوانید.

انواع تراز آزمایشی چیست ؟

این سطح بسته به کاربرد مورد نظر به اشکال مختلفی ارائه می شود. در فرم های توسعه یافته آن، جزئیات بیشتری در مورد حساب ها بیان شده است. مهمترین ترازهای آزمایشی عبارتند از: تراز آزمایشی دو ستونی، چهار ستونی، شش ستونی، هشت ستونی و ده ستونی.

بررسی تراز آزمایشی چیست ؟

حسابدار تراز آزمایشی را بررسی می کند

در قسمت زیر به معرفی هر یک از ترازهای آزمایشی و ارائه نمونه ای از تراز آزمایشی ذکر شده می پردازیم.

تراز آزمایشی دو ستونی
تراز آزمایشی دو ستونی هم ساده و هم پرکاربردترین نوع تراز آزمایشی است. همانطور که از نام آن پیداست، دارای دو ستون است که یکی مربوط به حساب های دریافتنی و دیگری مربوط به حساب های بستانکاران است. در این موجودی فقط موجودی حساب ثبت می شود.

تراز آزمایشی دو ستونی اساس انواع ترازهای چند ستونی است و با قرار دادن ستون های دیگر در کنار این دو ستون به منظور نمایش اطلاعات بیشتر، ترازهای آزمایشی چند ستونی تهیه می شود. مهمترین هدف از موجودی دو ستونی، یکسان سازی موجودی دو ستون بدهکار و طلبکار است.

نحوه تهیه تراز آزمایشی دو ستونی به این صورت است که پس از ایجاد دو ستون برای بدهکار و بستانکار، بر اساس مدت موجودی آزمایشی، نام حساب و موجودی هر کدام از دفتر گرفته شده و ماهیت آنها با دقت در ستون مربوطه قرار می گیرد. . ثبت نام می کنیم.

حساب‌ها بر حسب بدهکار یا بستانکار بودن در ستون خودشان با ذکر مبلغ مانده حساب یکی زیر دیگری طبقه‌بندی می‌شوند. پس از ثبت مقادیر شروع به جمع آوری آنها می کنیم.
مهم ترین قسمت موجودی دوستونی مربوط به عملیات جمع ستون های بدهکار و بستانکار این مانده است. اگر پس از جمع اعداد در این دو ستون، مجموع هر یک از ترازنامه ها برابر باشد، به این معنی است که تمام اسناد تراز شده و همه در دفتر کل ثبت می شود.
اما اگر مجموع شماره دوستان شما برابر نباشد به این معنی است که تمام اکانت هایی که ما داریم سطح دقیقی ندارند. دلیل عدم ثبت حساب های بسته شده در سطح معین در ترازنامه تفصیلی نیز همین است.
البته ممکن است به دلیل اشتباه در یکی از قسمت های ثبت حسابداری و جابجایی یکی از دفاتر، مجموع دو ستون ترازنامه برابر نباشد. به همین دلیل در ادامه به بررسی این خطاها می پردازیم.

تراز آزمایشی چهار ستونی
این تراز چهار ستونی بسیار مهم و کاربردی است و نسبت به نوع قبلی خود امکانات بیشتری دارد. در تراز آزمایشی چهار ستونی، دو ستون گردش حساب اضافه می شود.

تفاوت موجودی آزمایشی دو و چهار ستونی در این است که علاوه بر دو ستون قبلی، دو ستون اضافی برای نمایش جریان حساب ها وجود دارد. این گزارش شامل کل موجودی دوره اول و آخر می باشد. پس از تشکیل تراز حسابداری چهار ستونی باید مجموع دو ستون مانده و مجموع دو ستون گردش مالی برابر باشد. هر ردیف از این گزارش، مانند موجودی دو ستونی، تنها می تواند یکی از مقادیر مانده حساب بدهی یا اعتباری را بپذیرد و امکان ثبت هر دو در یک ردیف وجود ندارد. در حالی که می توان دو عدد را به طور همزمان به ستون گردش حساب در هر ردیف اختصاص داد.

نحوه تهیه ترازنامه آزمایشی چهار ستونی به این صورت است که برای ترازنامه دو ستونی جدولی حاوی نام حساب ها و دو ستون بدهکار و بستانکار ترسیم می کنیم. علاوه بر این، دو ستون دیگر تحت عنوان گردش بدهی و گردش اعتبار تشکیل می دهیم. در مرحله بعد، می توانیم مقادیر گردش مالی هر حساب را یادداشت کنیم.

یادداشت مهم
تراز آزمایشی با نام های تراز آزمایشی و تراز آزمایشی نیز شناخته می شود. استفاده از این دو عبارت صحیح نیست زیرا تراز دفتری با صورت های مالی و ترازنامه تفاوت هایی دارد.

تفاوت بین ترازنامه و تراز آزمایشی چیست ؟

ایجاد تراز حسابداری با هدف بررسی صحت ثبت اسناد و دفاتر برای کنترل توازن انجام می شود. در ادامه به تفاوت بین تراز آزمایشی و ترازنامه خواهیم پرداخت.

برای بررسی تفاوت بین تراز آزمایشی و ترازنامه، به عملکرد آن و هدف از تأسیس آن توجه می کنیم. در تراز آزمایشی، حساب های دائمی و موقت نمایش داده می شود، اما در ترازنامه فقط مانده حساب های دائمی وجود دارد. در ترازهای آزمایشی 4 ستونی و شش و هشت ستونی، کل گردش عملیات روزانه نمایش داده می شود.

تراز حسابداری در دوره های کوتاه مدت، به عنوان مثال ماهانه تهیه می شود، اما ترازنامه در پایان سال مالی (اغلب یک سال) تهیه می شود.

ترازنامه کاربرد خارجی دارد، یعنی افراد خارج از شرکت مانند رقبا، مصرف کنندگان و دیگران می توانند آن را مطالعه و بررسی کنند. سایر افراد مرتبط با شرکت مانند مشتریان و سهامداران با مطالعه ترازنامه واحد اقتصادی در مورد آن تصمیم گیری می کنند. اما تراز آزمایشی فقط برای مدیران و مسئولان شرکت تهیه شده است.

هدف از تشکیل تراز حسابداری کنترل مانده حسابها و صحت ثبت در دفاتر است اما هدف از تشکیل ترازنامه بررسی وضعیت مالی شرکت و مقایسه درآمدهای آن با شرکت های دیگر .

توصیه می شود با استفاده از تراز آزمایشی از بروز خطا در معاملات حسابداری خود جلوگیری کنید.

تفاوت بین تراز آزمایشی و ترازنامه

برخلاف ترازنامه، مانده حساب های موقت نیز در تراز آزمایشی نمایش داده می شود.

تفاوت بین تراز آزمایشی و تراز کل
کل موجودی جدولی شبیه به مانده آزمایشی است، با این تفاوت که تمام حساب های دفتر در آنجا موجود است. پس از محاسبه، دو طرف حساب بدهکار و اعتبار باید در حالت تعادل باشند. در موجودی کل، مانده حساب های کل و معین و آزمون گردش حساب ها قرار می گیرد. این یک جنبه کامل تر از ترازنامه را ارائه می دهد. اما تهیه آن برای مراجع اقتصادی و مصرف کنندگان الزامی نبوده و در اختیار شرکت می باشد.

کل موجودی در پایان سال مالی برای بررسی مانده حسابها تهیه می شود.

نمونه تراز آزمایشی
تراز آزمایشی یک گزارش مالی از حساب های شرکت، کارگاه یا هر بنگاه اقتصادی است و می توانید از آن برای کنترل مانده حساب ها استفاده کنید. بنابراین مشخصات حساب انواع کسب و کارها بسته به نوع کسب و کار متفاوت است مانند شرکت های تولیدی، شرکت های برون سپاری، شرکت های خدماتی و ….

بنابراین تراز آزمایشی هر شرکت تفاوت هایی با شرکت دیگر دارد. اگر قصد انتخاب نرم افزار مناسب برای تهیه تراز حسابداری شرکت پیمانکار خود را دارید، حتما به صفحه نرم افزار حسابداری ساختمانی سر بزنید.

تراز آزمایشی اصلاح شده
تراز آزمایشی را می توان به دو نوع تراز آزمایشی تنظیم نشده و تراز آزمایشی تعدیل شده تقسیم کرد.

تراز اصلاح نشده اولین مانده حسابداری است که قبل از ثبت اقلام اصلاحی در پایان سال مالی تهیه می شود.

هنگامی که اصلاحات و اصلاحات در کتاب ها انجام شود، تراز آزمایشی تجدید نظر شده می تواند تهیه شود.

این تراز اصلاح شده است که می تواند به عنوان مبنایی برای تهیه صورت های مالی استفاده شود.

نحوه اصلاح تراز آزمایشی
در صورتی که تراز آزمایشی از دفاتر تنظیم نشده تهیه شده باشد، لازم است پس از انجام اصلاحات لازم در دفتر کل، مانده آزمایشی اصلاح شود.

وظیفه ایجاد مانده حسابداری تأیید صحت ثبت اسناد با بررسی مانده حساب است. اگر تراز آزمایشی موجودی بین دو ستون مانده حساب های بدهکار و اعتباری را نشان ندهد، حاوی هشداری درباره اشتباهات ثبت یا محاسبه است.

باید علت خطا را مشخص کرد و اگر در تراز آزمایشی ظاهر شد، آن را اصلاح کرد.

 تراز آزمایشی چیست؟  | چه خطاهایی بر تراز آزمایشی تأثیر نمی گذارد؟

وقوع برخی از خطاها در مجله یا دفتر کل تاثیری بر تراز آزمایشی نخواهد داشت. این خطاها عبارتند از:

این خطا در شرایطی رخ می دهد که تراکنش به درستی در ژورنال ثبت می شود، اما مبلغ به بدهکار یا بستانکار حساب دیگری ثبت می شود. این مبلغ را می توان با مبلغ دیگری ترکیب یا انتقال داد. به عنوان مثال هنگام ثبت بهای تمام شده آب، به اشتباه به جای هزینه اجاره، طرف بدهکار ثبت می شود.

هر دو طرف مدخل مجله را به حساب های دفتر کل انتقال ندهید
عدم ذکر دو طرف دفتر در مجله تاثیری بر موجودی آزمایشی نخواهد داشت، اما در ترازهای آزمایشی چهار ستونی به بالا باعث عدم تطابق رقم اسپرد معاملات دفتر کل با دفتر روزانه می شود.

• اشتباهات متقابل و خنثی کننده چیست ؟

یک خطای ورودی یا محاسباتی ممکن است با وقوع خطای دیگری که دقیقاً به همان مقدار مربوط می شود، لغو شود. به عنوان مثال، موجودی یک حساب دریافتنی بالای 50 هزار تومان ثبت می شود و همان مبلغ به اشتباه در سمت دیگر حساب های بستانکار ثبت می شود.

برای مطالعه بیشتر : قرارداد آتی