تنخواه گردان چیست؟

تنخواه گردان چیست؟ انواع تنخواه گردانی همراه با سند

آیا می دانیدتنخواه گردان حسابداری چیست؟ کسب و کارها درآمد کسب شده را صرف پرداخت بخشی از هزینه های خود نمی کنند! بلکه برای هزینه های جزئی هر ماه یا دوره مالی خود مبلغی را در نظر می گیرند و در برنامه حسابداری خود ثبت می کنند که با نام تنخواه یا تنخواه گردان شناخته می شود.

در این مقاله به بررسی تنخواه گردان چیست ، تنخواه گردان کیست معرفی تنخواه و…  می پردازیم.

تنخواه چیست؟ | تنخواه گردان چیست؟

اکثر شرکت ها برای هزینه‌های نقدی شرکت که امکان پرداخت آن ها توسط  چک و یا به صورت غیر نقدی وجود نخواهد داشت تنخواه درنظر گرفته خواهد شد.

از تنخواه در جهت منافع شرکت و یا صنف استفاده می گردد و هر وجهی که به صورت نقدی از تنخواه شرکت پرداخت می گردد، باید دارای اسناد و مدارکی باشد که دقیقا مشخص گردد چه مقدار وجه برای دریافت چه نوع محصولات یا خدمات پرداخت گشته است.

کل مبلغ حقوق به یکی از حساب های ثبت شده در حسابداری شرکت واریز می شود. اگر می خواهید تمام اطلاعات مالی کسب و کار به طور دقیق، بدون خطا و قابل پیگیری باشد، حساب های تجاری خود را با استفاده از نرم افزار حسابداری تجاری مدیریت کنید.

پس از امضای مدیر مالی و مدیر عامل شرکت، اسناد حقوق و دستمزد باید در دفتر ثبت شرکت و در حساب تنخواه ثبت شود.

تنخواه گردان در حسابداری چیست؟ | تنخواه گردان چیست؟

تنخواه گردان چیست؟ تنخواه‌گردانی در حسابداری مجموعه عملیاتی است، که مسئول مربوطه توسط تنخواه انجام می دهد. تنخواه‌گردان به شخصی گفته خواهد شد، که مبلغ مشخصی تحت عنوان تنخواه در اختیار او قرار داده شده اند. این شخص باید به قوانین پایبند بملند و قادر باشد تا از منبعی که به عنوان تنخواه در اختیار وی قرار داده می شود، در جهت منافع شرکت و امور مالی شرکت استفاده نماید.

بهتر است بدانید که

تنخواه گردانی شغلی بسیار حساس و مهم است و شخصی که برای این شغل انتخاب میگردد باید درستکار و صادق باشد.

تنخواه دار کیست؟
تنخواه گردان کیست؟ این سوال در بیشتر مواقع پرسیده  خواهد شد و شما باید بدانید که در بیشتر مواقع در شرکت ها یک شخص به عنوان تنخواه دار انتخاب می گردد. پس از آن مبلغی در اختیار تنخواه دار قرار داده می گردد که هزینه‌های جاری مورد نظر از پیش مشخص گشته را توسط تنخواه انجام دهند.

تنخواه دار باید بعد از پرداخت هزینه‌های از پیش مشخص گشته، لیست هزینه‌های صرف شده و مدارک آن ها را به واحد حسابداری شرکت خود ارائه نماید. پس از زمانی که حسابداری لیست هزینه‌های تنخواه دار را تایید کند، برای دیگر هزینه‌های شرکت، حساب تنخواه مجددا شارژ می گردد. اکنون که فهمیدیم تنخواه گردان کیست بهتر است تا با وظایف او نیز آشنا گردید.

وظایف تنخواه دار
امکان دارد این سوال نیز برای شما پیش آید که وظایف تنخواه گردان چیست؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که در حسابداری تنخواه‌گردان دارای وظایفی حائز اهمیتی هستند که ازجمله این وظایف عبارت خواهند بود از:

برخورداری از تسلط کافی به آیین نامه ها
تحویل لیست هزینه ها در زمان مشخص شده به واحد حسابداری
انجام هزینه‌های عمومی و هزینه‌های عمرانی در پروژه ها مطابق دستورالعمل هایی که به وی ارائه شده است.
دریافت مدارک و فاکتور‌های رسمی از فروشندگان بابت هزینه هایی که توسط تنخواه برای شرکت انجام گشته و. برای این کار از نرم افزار مدیریت فروش استفاده خواهد شد.
داشتن نظم در تنظیم لیست‌ها
دریافت وجه مورد نیاز و تحویل رسید‌های مورد نیاز
و …..

۱. انواع تنخواه گردان در حسابداری

در حسابداری، تنخواه گردان بسته به نیاز و ساختار شرکت به چند شکل تعریف و اجرا می‌شود. شناخت این انواع کمک می‌کند مدیریت نقدینگی و اسناد بهتر انجام شود و خطاهای مالی کاهش یابد.

۱.۱ تنخواه گردان ثابت

در تنخواه گردان ثابت، مبلغ مشخصی در ابتدای دوره به تنخواه‌دار پرداخت می‌شود و او موظف است پس از خرج‌کرد، با ارائه اسناد هزینه، تنخواه را مجدداً تا سقف اولیه شارژ کند.

مثال: اگر یک شرکت ماهانه ۱۰ میلیون تومان تنخواه ثابت داشته باشد، بعد از اتمام یا کاهش موجودی طبق اسناد، حسابدار دوباره موجودی را به همان سقف برمی‌گرداند.

۱.۲ تنخواه گردان متغیر

در این روش، میزان مبلغ شارژ تنخواه در هر مرحله لزوماً برابر با مبلغ اولیه نیست. معمولاً در پروژه‌هایی استفاده می‌شود که نیاز مالی در طول زمان تغییر می‌کند و پیش‌بینی حجم هزینه قطعی نیست.

۱.۳ تنخواه گردان پروژه‌ای

یک تنخواه موقت و محدود که مخصوص یک پروژه، رویداد یا مأموریت تعریف می‌شود و پس از پایان پروژه، تسویه و بایگانی می‌شود.

مثال: برگزاری نمایشگاه بین‌المللی که برای آن یک تنخواه ۵۰ میلیون تومانی برای دوره ۱۰ روزه اختصاص می‌یابد.

نکته سئو: گنجاندن کلیدواژه‌های انواع تنخواه گردان، تنخواه ثابت، تنخواه متغیر، تنخواه پروژه‌ای باعث افزایش شانس ظاهرشدن در جست‌وجوهای مرتبط می‌شود.

۲. فرایند گردش تنخواه؛ مرحله‌به‌مرحله با مثال

گردش عملیات یا چرخه عمر تنخواه شامل مراحلی است که از درخواست اولیه تا تسویه و بستن حساب آن ادامه دارد.

مرحله ۱ – درخواست تنخواه

واحد استفاده‌کننده با تکمیل فرم درخواست (شامل مبلغ، دلیل هزینه و زمان استفاده) این نیاز را به واحد مالی اعلام می‌کند.

مرحله ۲ – تایید مدیر واحد و مدیر مالی

مدیر واحد مربوطه صحت نیاز را تایید می‌کند و پس از آن، مدیر مالی با توجه به بودجه و آیین‌نامه، مجوز پرداخت را صادر می‌نماید.

مرحله ۳ – ثبت سند اولیه و پرداخت وجه

حسابدار سند حسابداری را به شکل زیر ثبت می‌کند:

• بدهکار: حساب تنخواه گردان یا شخص تنخواه‌دار
• بستانکار: بانک یا صندوق

مرحله ۴ – هزینه‌کرد و جمع‌آوری اسناد

تنخواه‌دار مبالغ را طبق درخواست‌های تاییدشده خرج می‌کند و فاکتورها و اسناد هزینه را برای هر پرداخت جمع‌آوری می‌نماید.

مرحله ۵ – تسویه تنخواه

تنخواه‌دار در پایان دوره یا اتمام بودجه، همراه با اسناد هزینه، وجه نقد باقی‌مانده را به صندوق شرکت برمی‌گرداند یا درخواست شارژ مجدد می‌دهد.

مرحله ۶ – ثبت سند تسویه یا شارژ مجدد

• تسویه: هزینه‌ها در دفاتر هزینه ثبت می‌شود و حساب تنخواه‌دار بسته می‌شود.
• شارژ مجدد: مبلغ جدید برای ادامه دوره به تنخواه‌دار پرداخت و ثبت در دفاتر انجام می‌گیرد.

مثال عملی: اگر تنخواه‌دار مبلغ ۱۰ میلیون دریافت و ۸ میلیون خرج کرد، باید ۲ میلیون برگشت دهد یا مجوز خرج باقی‌مانده را برای هفته بعد دریافت کند.

۳. نمونه سند حسابداری تنخواه گردان

برای شفافیت عملیات مالی، اسناد حسابداری مربوط به تنخواه باید دقیق و طبق استاندارد ثبت شوند.

۳.۱ ثبت پرداخت اولیه تنخواه

بدهکار: تنخواه گردان (حساب آقای احمدی)     10,000,000
    بستانکار: بانک/صندوق                   10,000,000

شرح: پرداخت تنخواه گردان به آقای احمدی بابت هزینه‌های جاری ماه مرداد.

۳.2 ثبت سند هزینه و تسویه تنخواه

فرض کنید هزینه‌ها شامل خرید لوازم اداری و تعمیرات جزئی است:

بدهکار: هزینه لوازم مصرفی                    5,000,000
بدهکار: هزینه تعمیرات                         3,000,000
    بستانکار: تنخواه گردان (حساب آقای احمدی)  8,000,000

شرح: ثبت هزینه‌های انجام‌شده توسط تنخواه‌دار و تسویه حساب به میزان ۸ میلیون تومان.

۳.۳ بستن حساب تنخواه گردان

برای برگشت مبلغ باقیمانده (۲ میلیون تومان) به صندوق:

بدهکار: صندوق                                2,000,000
    بستانکار: تنخواه گردان (آقای احمدی)      2,000,000

شرح: برگشت باقی‌مانده تنخواه گردان آقای احمدی به صندوق شرکت.

توصیه سئو و کاربری: اگر در صفحه، این نمونه‌ها داخل جداول قابل کپی، یا همراه تصویر سند واقعی بیاید، هم ارزش آموزشی بالا می‌رود و هم نرخ ماندگاری کاربر بیشتر می‌شود.

تنخواه گردان چیست؟ | مراحل و نحوه ثبت سند تنخواه در حسابداری

برای ثبت سند تنخواه، ابتدا در بخش صورت خلاصه تنخواه اطلاعات مربوط به تنخواه وارد اسناد مورد نظر پیوست می‌شوند. سپس می توان در بخش اسناد حسابداری، اسناد مرتبط با تنخواه را در بررسی ، در صورت لزوم ویرایش و در نهایت اسناد را تایید و ثبت نمود.

مراحل ثبت سند حسابداری تنخواه‌گردان

در نرم افزار حسابداری مالی، اسناد مربوط به تنخواه بعد از ثبت در بخش صورت خلاصه تنخواه ، در بخش اسناد مرتبط با ماژول دریافت و پرداخت ثبت گشته و بعد از این که اسناد تنخواه در قسمت اسناد دریافت و پرداخت ثبت گشت، در بخش اسناد حسابداری قابل مشاهده خواهند بود.

روش‌های ثبت سند تنخواه گردانی حسابداری
برای ثبت سند تنخواه‌گردانی حسابداری 4 روش ثابت، متغیر، نقدی و تعهدی موجود می باشد، که هر یک از این روش ها در ادامه معرفی خواهد شد.

روش ثبت تنخواه گردان ثابت
در روش ثبت تنخواه‌گردان ثابت، مبلغی معئین در اختیار او قرار داده می شود و او باید برای خرید هایی که برای شرکت انجام خواهند داد  مدارک لازم را تهیه نموده و در زمان مشخص شده به واحد حسابداری جهت ثبت در نرم افزار تنخواه ارائه خواهند داد. به خصوص در پایان هر ماه یا هر دوره مالی، مسئول مربوطه موظف می باشند تا در پایان هر ماه یا دوره مالی خلاصه ای از پرداخت ماه‌های گذشته را آماده نموده و ارائه نمایند.

نکته: در روش تنخواه گردان ثابت تنها نیاز است تا هزینه‌های مشخص شود و توسط حساب تنخواه انجام شود .
روش ثبت تنخواه گردان متغیر
در روش ثبت تنخواه‌گردان متغیر، سقف مبلغ تنخواه توسط مدیران ارشد شرکت مشخص می شود. همانگونه با توجه به حجم خرید‌های شرکت زمانی معین برای این نوع تنخواه درنظر گرفته  و مبلغ و زمان استفاده از این تنخواه در یک بخشنامه تنظیم خواهد شد. مسئول مربوطه باید با توجه به زمانی که برای این نوع تنخواه در قرارداد ذکر شده، اسناد خرید هایی که توسط مبلغ تنخواه برای شرکت انجام گشته را تحویل خواهند داد.
در روش تنخواه گردان متغیر تمامی هزینه هایی که از بخش تنخواه گردان انجام میگردد در حساب تنخواه گردان ثبت شده،و به همین خاطر مانده تنخواه گردان در این روش در طول زمان تغییر می نماید. به علاوه در تنخواه گردان متغیر این امکان وجود خواهد داشت تا توسط محل تنخواه، تمام هزینه های مربوط به بخش تنخواه را مشاهده نمود. به همین دلیل قادر خواهند بود تا نتیجه بگیرند تا استفاده ازتنخواه گردان متغیر بهتر از تنخواه گردان ثابت گردد.

روش های ثبت سند تنخواه گردانی |تنخواه گردان چیست؟

( تنخواه گردان چیست؟  ) حسابدار در حال ثبت سند تنخواه‌گردانی

روش تنخواه گردان نقدی
در روش تنخواه‌گردان نقدی برای یک نسخه سند مثبته ( که مبلغ آن مهم نخواهند بود و می تواند هر مبلغی در نظر گرفته شود.) که پرداخت آن به صورت کامل انجام گشته و، تنخواه قرار داده می‌گردد.

روش تنخواه گردان تعهدی
در روش تنخواه‌گردان تعهدی برای یک نسخه سند مثبته ( که مبلغ آن مهم نیست و می تواند هر مبلغی در نظر گرفته شود.) که قسمتی از آن پرداخت گشته و یا اصلا نشده است، تنخواه قرار داده خواهد شد.

۱. مقایسه تنخواه گردان با مفاهیم مشابه

گاهی مفاهیم مالی شباهت ظاهری دارند اما از نظر کاربرد و ثبت حسابداری متفاوت‌اند. تنخواه گردان را می‌توان با سه مورد رایج مقایسه کرد:

نکته: هرچند در سند حسابداری ممکن است حساب‌های این مفاهیم شبیه باشند، اما در کاربرد و کنترل داخلی کاملاً متفاوت‌اند.

۲. نکات مهم و الزامات قانونی و مالیاتی تنخواه

در ایران، استفاده از تنخواه تابع آیین‌نامه‌ها و محدودیت‌هایی است که بی‌توجهی به آنها می‌تواند موجب رد دفاتر یا جرایم مالیاتی شود.

• سقف مبلغ تنخواه: برخی شرکت‌ها طبق مقررات داخلی یا آیین‌نامه‌های مالیاتی، سقف مبلغ مجاز برای تنخواه تعریف می‌کنند (مثلاً حداکثر ۱۵ میلیون تومان در ماه برای هر تنخواه‌دار). مبالغ بالاتر نیازمند صدور چک یا انتقال بانکی هستند.
• لزوم ارائه اسناد موجه: هزینه‌های تنخواه باید با فاکتور رسمی یا رسید معتبر همراه باشد. هزینه‌های فاقد سند، در بسیاری موارد جزو هزینه‌های قابل قبول مالیاتی محسوب نمی‌شوند.
• ثبت در دفاتر قانونی: تمامی گردش مالی تنخواه باید به‌موقع و با سند دقیق (شامل تاریخ، مبلغ، شرح و امضا) در دفاتر روزنامه و کل ثبت شود.
• تطابق با بودجه و آیین‌نامه داخلی: هر هزینه باید در چهارچوب مصوب شرکت باشد و تنخواه‌دار حق خرج خارج از موضوع را ندارد.
• بایگانی و نگهداری مدارک: اسناد تنخواه باید حداقل تا ۱۰ سال (طبق قانون مالیات‌های مستقیم) نگهداری شود.

۳. اشتباهات رایج در مدیریت تنخواه و راهکارها

۴. فرم‌ها و نمونه فایل‌های موردنیاز تنخواه

برای مدیریت بهینه تنخواه، استفاده از فرم‌های استاندارد ضروری است. این فرم‌ها می‌توانند به صورت کاغذی یا دیجیتال (Excel / PDF) طراحی و ذخیره شوند.

۴.۱ نمونه جدول فرم درخواست تنخواه

۴.۲ نمونه جدول فرم تسویه تنخواه

۴.۳ گردش تنخواه

فرمی که درخواست، پرداخت، هزینه‌کرد و تسویه را در یک جا نشان دهد و به مدیران تصویر دقیقی از روند بدهد.

نکات نرم‌افزاری و راهکارهای اتوماسیون تنخواه گردان

در دنیای امروز، مدیریت تنخواه می‌تواند با ابزارها و ماژول‌های حسابداری، از یک فرآیند کاغذی و زمان‌بر، به یک گردش‌کار سریع، شفاف و قابل ردیابی تبدیل شود.

برخی قابلیت‌ها و نرم‌افزارهایی که این مسیر را ساده‌تر می‌کنند:

• ماژول تنخواه در نرم‌افزارهای حسابداری داخلی مثل همکاران سیستم، سپیدار، راهکاران: قابلیت ثبت درخواست، تأیید آنلاین، پرداخت، اسکن فاکتورها و گزارش‌گیری یکپارچه.
• اتصال به بانک و پرداخت الکترونیکی: پرداخت مستقیم به کارت یا شماره شبا تنخواه‌دار و ثبت خودکار در سیستم مالی.
• سیستم‌های ERP: یکپارچه‌سازی تنخواه با انبارداری، تدارکات و منابع انسانی؛ به‌ویژه برای سازمان‌های بزرگ.
• اپلیکیشن‌های موبایل حسابداری: ثبت و تأیید تنخواه حتی خارج از دفتر، گرفتن عکس از فاکتور و آپلود مستقیم.
• اتوماسیون گردش‌کار (Workflow Automation): تعیین سقف، مراحل تأیید، هشدار سررسید تسویه و جلوگیری از شارژ تکراری.

نکته سئو: جملاتی مانند ماژول تنخواه سپیدار یا نرم‌افزار مدیریت تنخواه آنلاین را در متن بگنجانید تا در جست‌وجوهای هدفمند ابزارهای حسابداری دیده شوید.

۶. سوالات متداول درباره تنخواه گردان تنخواه گردان چیست؟

س: تنخواه گردان چیست؟

ج: مبلغی ثابت یا موقت که برای هزینه‌های جزئی و روزمره به کارمند یا واحد مشخصی سپرده می‌شود و باید با اسناد معتبر به‌موقع تسویه یا شارژ مجدد شود.

س: تفاوت تنخواه گردان با وجه نقد در صندوق چیست؟

ج: صندوق موجودی نقدی کل سازمان است، اما تنخواه به شخص یا واحد خاص واگذار می‌شود و برای هزینه‌های مشخص خرج می‌گردد.

س: آیا هزینه‌های بدون فاکتور در تنخواه قابل قبول است؟

ج: معمولاً خیر؛ طبق قانون مالیات، هزینه فاقد سند معتبر جزو هزینه‌های قابل قبول مالیاتی محسوب نمی‌شود.

س: سقف قانونی تنخواه چقدر است؟

ج: مستقیماً در قانون مالیات رقم ثابتی ذکر نشده، اما شرکت‌ها معمولاً محدودیت داخلی (مثلاً ۱۵ میلیون تومان ماهانه) تعیین می‌کنند.

س: آیا می‌توان تنخواه را اتوماسیون کرد؟

ج: بله، بسیاری از نرم‌افزارهای حسابداری و ERP قابلیت مدیریت الکترونیکی درخواست و تسویه تنخواه را دارند.

۷. اگر می‌خواهید حسابدار حرفه‌ای شوید…

اگر قصد دارید در حسابداری به‌ویژه حوزه مدیریت نقدینگی، تنخواه و ثبت‌های قانونی، حرفه‌ای و مسلط به اصطلاحات تخصصی شوید، پیشنهاد می‌کنیم از پکیج‌های آموزشی استاد حامد ناصری استفاده نمایید.

مشخصات تماس:

• 📞 تلفن: 44348807-021 و 09939035366
• 📍 آدرس: پونک، خیابان سردار جنگل، بین خیابان میرزابابایی و مخبری، پلاک ۳۰، طبقه اول

جمع‌بندی

مدیریت تنخواه گردان یکی از مهم‌ترین بخش‌های کنترل نقدینگی در سازمان است که هم دقت حسابداری می‌خواهد و هم نظم در اسناد.

در این راهنما، همه چیز از تعاریف و انواع تنخواه، فرآیند گردش، سند حسابداری، مقایسه با مفاهیم مشابه، الزامات قانونی و مالیاتی، اشتباهات رایج و راهکارها، فرم‌ها و نمونه فایل‌ها، تا راهکارهای نرم‌افزاری و پاسخ به پرسش‌های پرتکرار را پوشش دادیم.

با استفاده از روش‌های اتوماسیون، می‌توان سرعت و شفافیت کار را چند برابر کرد. همچنین، آموزش تخصصی حسابداری تنخواه و قوانین مرتبط، مسیر شما را برای تبدیل شدن به یک حسابدار حرفه‌ای هموار می‌کند.

یک مقاله کامل و بهینه مثل همین محتوا، هم می‌تواند مرجع داخلی شرکت باشد و هم بازدید ارگانیک و اعتبار سایت شما را بالا ببرد.

تفاوت اظهارنامه مالیات بر عملکرد با اظهارنامه مالیات بر درآمد

آموزش حسابداری

برای مطالعه بیشتر : فاکتور رسمی