استاندارد حسابداری (Accounting Standards) چیست؟

استاندارد حسابداری (Accounting Standards) چیست؟
چکیده:
استانداردهای حسابداری علاوه بر تعیین نحوه حسابداری معاملات و رویدادهای مختلف، اثرات اقتصادی نیز دارد. استانداردهای حسابداری باید برای برآوردن اهداف گزارشگری مالی تدوین و تنظیم شوند. اهداف گزارشگری مالی شامل ارائه اطلاعات مناسب برای تصمیم‌گیری اقتصادی، پیش‌بینی، مقایسه و ارزیابی جریان‌های نقدی آتی، سودآوری و ظرفیت مدیریت در جهت استفاده بهینه از منابع واحد تجاری است.

تعریف استاندارد حسابداری (Accounting Standards) چیست؟

استانداردهای حسابداری مقرراتی هستند که نحوه انجام کار حسابداری را کنترل می کنند. هنجارها به عنوان قواعد پایدار پذیرفته شده اند، اما در عمل دائماً در حال تغییر هستند.

استانداردهای حسابداری به طور کلی از سه بخش به شرح زیر تشکیل شده است:
شرح مشکل،
بحث منطقی یا ارائه راه هایی برای حل مشکل
ارائه راه حل بهینه
بنابراین بحث در مورد مسئله می تواند به روشن شدن ابعاد مختلف مسئله و در نتیجه یافتن راه حل مطلوب تری منجر شود.

یکی از دلایل تدوین استانداردها، ارائه اطلاعات واضح، قابل اعتماد، با ثبات رویه ای و قابل مقایسه در مورد وضعیت مالی، نتایج عملیاتی و رفتار شرکت است.

یکی از مهم ترین اتفاقاتی که در سال های اخیر در جامعه حسابداری کشور رخ داد، تدوین استانداردهای حسابداری ایران بر اساس استانداردهای بین المللی حسابداری و الزام به رعایت آنها در تهیه صورت های مالی بود.

در دنیای حسابداری امروزی از دو استاندارد حسابداری استفاده می شود که این دو استاندارد زمینه استانداردهای دیگر را فراهم می کنند. این دو استاندارد عبارتند از:

انواع استاندارد حسابداری (Accounting Standards) چیست؟

GAAP یا اصول پذیرفته شده حسابداری

IFRS یا سیستم گزارشگری مالی عمدی

صرف نظر از منطقه جغرافیایی که این استانداردها در آن استفاده می شود، ممکن است تفاوت های اساسی وجود داشته باشد که همه مربوط به نحوه ثبت اقلام در صورت های مالی است.

1- GAAP یا اصول پذیرفته شده حسابداری
هدف اولیه از تدوین این استاندارد اعمال و انطباق با حداقل استاندارد برای سرمایه گذارانی است که قصد بررسی، نظارت و تجزیه و تحلیل صورت های مالی شرکت را دارند. تمرکز اصلی این استاندارد بر نتایج شرکت، طبقه بندی اقلام ترازنامه و سهام قابل معامله در بورس اوراق بهادار است.

در صورتی که شرکتی ملزم به ارائه صورت‌های مالی طبق GAAP باشد، اما عدم رعایت این استاندارد در صورت‌های مالی شرکت قابل مشاهده باشد، این امر هشداری برای سهامداران محسوب می‌شود و می‌توان نتیجه گرفت که شرکت قصد مخفی کردن دارد. .

اصول پذیرفته شده حسابداری (GAAP) عبارتند از:

اصل هزینه

اصل مطابقت

اصل تشخیص درآمد

اصل افشای کامل

اصل بهای تمام شده در حسابداری:

( استاندارد حسابداری (Accounting Standards) چیست؟ )

بر اساس اصل بهای تمام شده، معاملات حسابداری به بهای تمام شده در تاریخ وقوع در دفاتر ثبت می شود. بهای تمام شده هر دارایی ارزش مبادله ای آن در روز تحصیل است. پرداخت های اضافی ناشی از خریدهای اعتباری و آتی بخشی از بهای تمام شده دارایی محسوب نمی شود. با گذشت زمان، با تغییر ارزش دارایی ها، این تغییر در ارزش بر قیمت ثبت شده دارایی بی تاثیر است. قیمت تمام شده، که گاهی اوقات «قیمت تمام شده تاریخی» نامیده می شود، دو نقطه ضعف دارد:

الف- تغییرات ارزش دارایی در طی چندین سال لحاظ نمی شود.

ب- چون دارایی ها در سال های مختلف خریداری می شوند و مقیاس اندازه گیری بهای این دارایی ها پول است و از طرفی ارزش پول همیشه یکسان نیست، بنابراین به دلیل تفاوت در مقیاس اندازه گیری، جمع آوری گروهی از دارایی‌هایی که در سال‌های مختلف خریداری شده‌اند، خالی از اشکال نیستند.

اصل تطبیق هزینه ها و درآمدها در حسابداری (اصول تطبیق):
بر اساس اصل تطابق، هزینه های انجام شده برای ایجاد درآمد باید در حساب دوره ای که در آن درآمد حاصل شده است منظور شود. به عبارت دیگر سود هر دوره مابه التفاوت درآمد کسب شده و هزینه های انجام شده برای کسب درآمد همان دوره است. بر اساس این اصل، بسیاری از هزینه های انجام شده در دوره جاری به دلیل منافع آتی به عنوان دارایی در دفاتر و صورت های مالی گزارش می شود.

اصل تشخیص درآمد:
اصل تحقق درآمد تعیین می کند که درآمد چه زمانی شناسایی و در صورت های مالی و حساب ها ثبت شود. بر اساس این اصل، محصولات زمانی شناخته می شوند که دو شرط زیر وجود داشته باشد:

الف- معاوضه یا معاوضه بوده است.

ب- فرآیند برنده شدن کامل است.

اصل افشای کامل:

اصل افشا مستلزم آن است که تمام رویدادها و رویدادهای مالی با اهمیت مرتبط با واحد تجاری به درستی و به طور کامل افشا شود. این اصل که بر تمامی جنبه های گزارشگری مالی تأثیر می گذارد، واحد تجاری را ملزم به ارائه اطلاعات مورد نیاز بستانکاران و بستانکاران می کند. این اطلاعات ممکن است در متن صورتهای مالی یا در یادداشتهای همراه این صورتهای مالی افشا شود.

2- IFRS یا سیستم اطلاعات مالی عمدی
هیئت استانداردهای حسابداری بین المللی (IASB) یک نهاد مستقل مستقر در لندن است که دارای 15 عضو از کشورهای مختلف است و کار خود را از سال 2001 آغاز کرد. ایجاد این هیئت توسط شرکت های بزرگ حسابداری، موسسات مالی خصوصی و تعدادی از سایر سازمان های حرفه ای در زمینه حسابداری. تاکنون بیش از 120 کشور IFRS را برای گزارشگری مالی شرکت های خود وضع کرده اند.

با اتخاذ IFRS، یک شرکت می تواند صورت های مالی خود را بر اساس اصولی مشابه با شرکت های رقیب خارجی ارائه کند. بنابراین می توان اطلاعات این شرکت ها را با هم مقایسه کرد و علاوه بر این، شرکت های مادر که زیرمجموعه آنها در کشورهای دیگری که IFRS را پذیرفته اند وجود دارد، می توانند زبان حسابداری مشترکی داشته باشند. علاوه بر این، استفاده از IFRS می تواند برای شرکت هایی که قصد افزایش سرمایه گذاری خارجی خود را دارند مفید باشد.

اگرچه برخی به لزوم پذیرش جهانی IFRS معتقدند، برخی دیگر معتقدند که پذیرش کامل IFRS کیفیت گزارشگری مالی را کاهش می دهد و این دیدگاه وجود دارد که تحمل هزینه های بالای تغییر به استاندارد ملی استانداردهای بین المللی هزینه های بالایی ایجاد نمی کند. منافع

نمونه هایی از تفاوت های استاندارد حسابداری ایران و IFRS

( استاندارد حسابداری (Accounting Standards) چیست؟ )
به دلیل نزدیکی استانداردهای حسابداری به IFRS، بخش قابل توجهی از این دو استاندارد با یکدیگر همپوشانی دارند، اما تفاوت‌های مهم موجود را می‌توان به صورت زیر طبقه‌بندی کرد:

در سطح مفاهیم کلی
تدوین کنندگان IFRS به منظور افزایش انطباق استانداردها با شرایط کشورهای مختلف، تاکید بیشتری بر اصول و مفاهیم کلی داشته اند، در حالی که استانداردهای فعلی حسابداری بیشتر بر جزئیات تمرکز کرده اند.

از نظر استانداردهای حسابداری
به عنوان مثال، هزینه های تحقیق و توسعه در استاندارد حسابداری داخلی شماره 7 به عنوان هزینه در تاریخ وقوع در نظر گرفته می شود، اما در IFRS، هزینه های تحقیق هزینه است، اما هزینه های توسعه به عنوان مخارج سرمایه ای در نظر گرفته می شود.

در ایران نیز با توجه به حرکت به سمت ایجاد بازار سرمایه بین المللی، بورس در نظر دارد از سال 1394 استفاده از این استاندارد را در شرکت های بورسی اجرا کند.

مثال دیگر مربوط به روش محاسبه استهلاک است. در استاندارد حسابداری شماره 11 سه روش خط مستقیم، روش نزولی و روش جمع واحدها در نظر گرفته شده است، طبق ماده 151 قانون مالیات های مستقیم، دارایی ها طبقه بندی شده و روش استهلاک خاصی در نظر گرفته می شود. برای هر طبقه، در حالی که طبق استانداردهای IFRS، محاسبه استهلاک بر اساس برآوردهای واقعی است.

نحوه اجرای IFRS در ایران
در ایران نیز با توجه به حرکت به سمت ایجاد بازار سرمایه بین المللی، بورس در نظر دارد از سال 1394 استفاده از این استاندارد را در شرکت های پذیرفته شده در بورس اجرا کند و بدین ترتیب کلیه شرکت ها و موسسات پذیرفته شده در بورس و شرکت های تابعه و وابسته به آنها مجاز به ارائه صورتهای مالی تلفیقی IFRS هستند و نیازی به ارائه صورتهای مالی تلفیقی بر اساس استانداردهای ایران ندارند.

با توجه به موضوع فوق، تبدیل اطلاعات مالی از استانداردهای جاری به IFRS ضروری است و برای تحقق این امر نیاز به دو قابلیت در شرکت های بزرگ است. اولاً کارشناسان مالی باید تخصص لازم را در خصوص تغییرات بین این دو استاندارد داشته باشند و ثانیاً ابزار قدرتمندی برای ترجمه اطلاعات مالی به IFRS داشته باشند.

نحوه انتقال به IFRS
تمامی شرکت هایی که قصد اتخاذ IFRS را دارند، باید صورت های مالی اولیه خود را طبق IFRS در تاریخ انتقال به IFRS ارائه کنند. در این صورت های مالی باید به نکات زیر توجه شود:

1. شناسایی کلیه دارایی ها و بدهی ها طبق IFRS.

2. مواردی که طبق IFRS اجازه شناسایی به عنوان دارایی یا بدهی را نمی دهد در نظر گرفته نمی شود.

3. اصلاح طبقه بندی عناصر شناسایی شده به عنوان دارایی ها و بدهی ها بر اساس استاندارد حسابداری داخلی، اما در انواع مختلف IFRS، این طبقه بندی انجام شده است.

در برخی شرایط، IFRS به صورت گذشته نگر مورد استفاده قرار می گیرد و نیاز به قضاوت مدیریت در مورد شرایط رویداد دارد.

علاوه بر این، IFRS نیازمند افشای نحوه انتقال به IFRS در صورتهای مالی است.

با توجه به شرایطی که یک شرکت برای تهیه صورتهای مالی بر اساس IFRS ملزم به رعایت آنها است، واضح است که کلیه رویدادهای مالی باید به صورت حرفه ای مورد قضاوت قرار گرفته و بر اساس رویکرد IFRS مجدداً ثبت شوند، حتی اگر این احتمال وجود داشته باشد که بسیاری از رویدادهای مالی از این رویدادها به دلیل شباهت بین دو استاندارد، دارای سابقه مالی یکسانی هستند.

ویژگی های نرم افزار مالی برای IFRS | استاندارد حسابداری (Accounting Standards) چیست؟

نرم افزار مالی اگر رویکردی برای نگهداری سوابق حسابداری بر اساس استانداردهای داخلی و IFRS داشته باشد، می تواند برای حسابداران حرفه ای بسیار مفید باشد زیرا بهترین روش برای تهیه گزارش های مالی بر اساس IFRS، قضاوت حرفه ای برای هر رویداد مالی است. سایر ویژگی هایی که ممکن است برای نرم افزار مالی که از IFRS پشتیبانی می کند در نظر گرفته شود عبارتند از:

توانایی ارائه صورتهای مالی بر اساس هر دو استاندارد
امکان انتقال اسناد مالی مشابه بین دو استاندارد برای دسترسی آسانتر و سریعتر به گزارشات مالی
امکان ارائه گزارش های مقایسه ای بین دو استاندارد
حال با توجه به این تعاریف به ادامه مبحث استانداردهای حسابداری می پردازیم:

مبنای تهیه استانداردهای حسابداری

1) استانداردهای حسابداری بر اساس مفاهیم نظری گزارشگری مالی تدوین شده است.

مفاهیم نظری فوق توسط کمیته تدوین استانداردهای حسابداری با هدف تدوین استانداردهای حسابداری هماهنگ تهیه شده و در پیوست این خلاصه ارائه شده است.

محدوده استانداردهای حسابداری
2) دامنه استانداردهای حسابداری شامل صورتهای مالی با مقاصد عمومی (از این پس صورتهای مالی نامیده می شود) است که به منظور ارائه اطلاعات مفید در مورد وضعیت مالی، عملکرد مالی و انعطاف پذیری مالی واحد تجاری برای تصمیم گیری توسط استفاده کنندگان تهیه می شود. باشد.

3) استانداردهای حسابداری برای صورتهای مالی کلیه واحدهای تجاری (انتفاعی) اعم از اینکه در بخش خصوصی یا دولتی فعالیت می کنند، قابل اعمال است. اگرچه این استانداردها برای واحدهایی که با هدف کسب سود فعالیت می کنند، هدف گرفته شده است. عمدتاً در واحدهای غیرانتفاعی سودآور نیز با تغییرات لازم قابل اجرا است.

4) واحدهای تجاری خارجی متعلق به واحدهای تجاری ایرانی در صورتی که هنگام تهیه و ارائه صورتهای مالی مشمول مقررات و استانداردهای حسابداری محلی باشند، ملزم به رعایت الزامات استانداردهای حسابداری ایران نیستند. اما در مواردی که واحد تجاری زیرمجموعه یک سرمایه گذار ایرانی است، تهیه صورت های مالی شرکت فرعی بر اساس استانداردهای حسابداری ایران نیز برای استفاده در تهیه صورت های مالی تلفیقی ضروری است.

5) مدیریت واحد تجاری مسئولیت تهیه و ارائه صورتهای مالی را بر عهده دارد. مدیریت واحد تجاری موظف است صورتهای مالی را به گونه ای تهیه و ارائه کند که دید مطلوبی از وضعیت مالی و عملکرد مالی واحد تجاری ارائه کند. مدیریت واحد تجاری ممکن است اظهارات و گزارش های دیگری را تهیه کند. استفاده داخلی به روش های مختلف که اهداف مدیریت داخلی را هدف قرار می دهد هرگاه صورت های مالی برای ارائه به سایر استفاده کنندگان (سهامداران، بستانکاران، دولت، کارکنان و غیره) تهیه می شود، رعایت استانداردهای حسابداری در تهیه و ارائه آنها الزامی است. .

انحراف از استانداردهای حسابداری

6) تقریباً در همه شرایط، رعایت استانداردهای حسابداری منجر به ارائه اطلاعات مفید برای تصمیم گیری در اختیار استفاده کنندگان می شود و بنابراین صورت های مالی تصویر مطلوبی ارائه می دهند. با این حال، در موارد نادر، اعمال یک استاندارد می تواند وضعیت مالی را دشوار کند. اظهارات هدف اصلی ارائه تصویر مورد نظر است. در چنین مواردی، روش های اصلاح شده یا جایگزین باید بر اساس معیارهای ارائه شده در استاندارد حسابداری شماره 1 با عنوان نحوه ارائه صورت های مالی انتخاب و اعمال شود.

سایر عناصر استانداردهای حسابداری ( استاندارد حسابداری (Accounting Standards) چیست؟ )

7) با توجه به اینکه رویه‌های حسابداری مالی در پاسخ به تغییر نیازهای تجاری و اقتصادی دستخوش تغییرات و دگرگونی‌هایی می‌شوند و به منظور ارائه تصویری مطلوب، استانداردهای حسابداری مورد بازنگری قرار می‌گیرند یا استاندارد حسابداری جدیدی به منظور ارتقای کیفیت و در پرتو بهبود کیفیت تدوین می‌شود. نیازها و تحولات جدید و منتشر خواهد شد.

8) در مواردی که استانداردهای حسابداری برای آنها صادر نشده است، صورتهای مالی باید بر اساس یکی از رویه های رایج حسابداری تهیه شود که بیشترین رعایت معیارهای کلی ارائه شده در مفاهیم نظری اطلاعات مالی را داشته باشد. تصویر مطلوب از وضعیت مالی، عملکرد مالی و انعطاف پذیری مالی واحد تجاری.

9) در مواردی که قوانین امره رویه‌های خاصی را برای نحوه حسابداری موارد خاص تعیین کرده است، هنگام تدوین استانداردهای حسابداری، اقدامات مقتضی برای اعمال این موارد طبق اصول مندرج در مفاهیم گزارشگری مالی نظری اتخاذ شده است.

10) مطالبی که در هر استاندارد حسابداری به صورت پررنگ مشخص شده است، الزامات استاندارد را تشکیل می دهد. این الزامات باید در رابطه با سایر مطالب مندرج در استاندارد که جنبه توضیحی، تکمیلی و تکمیلی دارند، مطالعه، تفسیر و مورد استفاده قرار گیرند.

11) شرط اولیه سودمندی اطلاعات ارائه شده در صورتهای مالی اهمیت آنهاست، بنابراین الزامات استانداردهای حسابداری در موارد کم اهمیت قابل اجرا نمی باشد.

برای مطالعه بیشتر : یادگیری حسابداری چقدر طول میکشد؟

آموزش حسابداری

آموزشگاه حسابداری