مالیات بر ارزش افزوده چیست؟
مالیات بر ارزش افزوده چیست؟ شاید این سوالی باشد که برای افرادی که به خصوص به تازگی وارد این حوضه کاری شده‌اند یا در حال آموزش هستند یش بیاید.
مالیات بر ارزش افزوده که با نام VAT نیز شناخته می شود، در واقع مالیاتی است عام که در چند سال اخیر توسط دولت وضع شده و از افرادی که کسب و کار (شخصیت های حقوقی و حقیقی) از مرحله تولید تا توزیع، این مالیات اخذ خواهد شد.
به عنوان مثال زمانی‌که یک پیراهن تولید خواهد شد تا به دست مصرف کننده آن برسد، ده‌ها نوع مختلف خدمات روی آن انجام می‌گیرد و باید مالیات آن ها جداگانه پرداخت شوند. مالیات بر ارزش افزوده به سه دسته تقسیم خواهد شد: مصرفی ، درآمدی و تولیدی توجه داشته باشید که مشمولان، باید نسبت به پرداخت مالیات و عوارض در موعد مقرر اقدام نمایند در غیر این‌صورت مشمول جریمه خواهند شد.
با انواع مالیات بر ارزش افزوده آشنا شوید:
در این بخش تصمیم داریم شما عزیزان را با انواع مالیات بر ارزش افزوده آشنا نمائیم:
انواع مالیات بر ارزش افزوده
- از نوع تولیدی
- از نوع درآمدی
- از نوع مصرف
تصور اشتباهی که درباره VAT وجود دارد این است که این مالیات ، فقط مخصوص مصرف کننده‌ها می‌باشد در صورتی‌که تولید کننده کالا یا خدمات هم باید VAT را پرداخت نماید و این، تفاوت مالیات بر ارزش افزوده ای می‌باشد چرا که در زمان خرید به فروشنده داده و مالیات بر ارزش افزوده ای است که در هنگام فروش به مصرف کننده، دریافت شده است.
اگر شما تولید کننده کالا یا خدمات در مناطق ویژه اقتصادی هستید، از پرداخت VAT معاف خواهید شد. به شرط آنکه بر آن که مبادلات در محدوده منطقه ویژه باشد.
سیستم های مالیاتی در کشور به سمت فناورانه شدن پیش رفته و پیش بینی ما این است که تا سال ۱۴۰۳ هجری شمسی، ادارات مالیاتی ، نسبت به صدور اظهارنامه الکترونیکی برای مودیان اقدام نمایند و دیگر نیازی به ارائه خود اظهاری مالیاتی نخواهد بود. صندوق های مکانیزه فروش، خود مصداقی از این واقعیت پیش رو هستند.
در اقتصاد های پیشرفته، هر فردی چه حقیقی و چه حقوقی، مصرف بیش تری داشته باشد، مالیات بیش تری نیز باید پرداخت نماید و هر فردی، تولید بیش تر دارد، مالیات کم تری پرداخت خواهد کرد. این ادبیات اقتصاد توسعه محور بوده و به نظر می رسد ایران در عصر اقتصاد مقاومتی، باید در این مسیر گام برداشته و سیاست های مالیاتی و زیرساخت های فناورانه تحقق درآمد های مالیاتی را شفاف تر نمایند.
مالیات بر ارزش افزوده واردات و صادارت
بهتر است بدانید که فروش کالا ها و خدماتی که به خارج از کشور صادر خواهد شد، مشمول مالیات بر ارزش افزوده نمی‌باشد. هم چنین، هر کالای قانونی که به کشور وارد می شود ، نیز مالیات بر ارزش افزوده آن کسر و سپس اجازه خروج از گمرک را پیدا خواهد کرد.
مالیات بر ارزش افزوده چگونه محاسبه خواهد شد؟
ارزش افزوده در فعالیت های اقتصادی، روش محاسباتی مخصوصی را دارد به طور مثال روش محاسبه مالیات بر ارزش افزوده طبقه هایی از کسب و کار ها با گروهی از طبقه ها و بخش هایی از گروه ها و قسمت هایی از بخش ها با هم فرق دارند. توجه داشته باشید که، مالیات بر ارزش افزوده، بر اساس چهار فصل طبقه بندی خواهد شد:
- حساب مالیات بر ارزش افزوده خرید کالا یا خدمات
- حساب مالیات بر ارزش افزوده فروش کالا یا خدمات
- حساب عوارض خرید کالا یا خدمات
- حساب عوارض فروش کالا یا خدمات
مبلغ مالیات بر ارزش افزوده، بر اساس ارزش کالایی یا خدماتی که در صورت حساب خرید کالا یا خدمات درج شده است، باید پرداخت گردد. اگر هم صورت حسابی وجود نداشته باشد، اسناد و مدارکی که نشان می‌دهند که ارزش واقعی کالا یا خدمات به صورت واقعی اعلام نشده است، مالیات بر اساس بهای روز محاسبه خواهد شد.
اگر نیاز به یادگیری این مبحث دارید و یا به یادگیری آن علاقه‌مند شده‌اید کافی است تا محصول فوق‌العاده استاد حامد ناصری به نام آموزش مالیات بر ارزش افزوده خریداری نمائید تا در مدت زمان کوتاهی به راحتی این مبحث را آموزش ببینید.
قوانین مالیات بر ارزش افزوده
فصل اول- تعاریف و کلیات
ماده ۱- مفاهیم و اصطلاحات زیر، در این قانون، دارای تعاریف مشروحه ذیل می‌باشند:
الف- عرضه: واگذاری کالا یا ارائه خدمت به‌غیر، از طریق هر نوع معامله یا عقد قانونی؛
ب- واردات: ورود کالا یا خدمت از خارج از کشور به قلمرو گمرکی کشور یا مناطق آزاد تجاری- صنعتی یا مناطق ویژه اقتصادی؛
پ- صادرات: صدور کالا یا خدمت به خارج از کشور؛
ت- مالیات و عوارض فروش: مالیات و عوارض متعلق به عرضه کالاها و ارائه خدمات مشمول مالیات و عوارض توسط مؤدی در یک دوره معین؛
ث- مالیات و عوارض خرید: مالیات و عوارض متعلق به خرید کالاها و خدمات مشمول مالیات و عوارض برای فعالیت‌های اقتصادی مؤدی در یک دوره معین؛
ج- مالیات بر ارزش‌افزوده: مابه‌التفاوت مالیات و عوارض فروش با مالیات و عوارض خرید در یک دوره معین؛
چ- عوارض: مبالغی که به موجب این قانون به‌همراه مالیات برای شهرداری‌ها و دهیاری‌ها وضع می‌شود. در این قانون، هرجا مراد، نوع دیگری از عوارض بوده، به صراحت بیان شده است؛ از جمله عوارض واحدهای آلایندگی و عوارض سالانه خودرو
ح- مؤدی: شخصی است که به عرضه کالا، ارائه خـدمت، واردات یا صـادرات مبادرت می‌نماید.
خ- دوره مالیاتی: دوره مالیاتی هر سه‌ماه می‌باشد و منطبق بر فصول سال شمسی است.
د- اعتبار مالیاتی: مالیات و عوارضی که مؤدی بابت خرید کالا (اعم از نهاده و کالای نهائی) یا خدمت به موجب این قانون پرداخت کرده است.
ذ- معافیت مالیاتی: عدم تعلق مالیات و عوارض موضوع این قانون بر کالاها و خدمات.
ر- قانون مالیات‌های مستقیم: قانون مالیات‌های مستقیم مصوب ۱۳۶۶/۱۲/۳ و اصلاحات بعدی آن.
ز- سازمان: سازمان امور مالیاتی کشور
ژ- پایانه فروشگاهی: پایانه موضوع بند «ب» ماده (۱) قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان مصوب ۱۳۹۸/۷/۲۱
س- سامانه مؤدیان: سامانه موضوع بند «پ» ماده (۱) قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان
ماده ۲- عرضه کالاها و ارائه خدمات در ایران و واردات و صادرات آنها، از لحاظ مالیات و عوارض مشمول مقررات این قانون است.
تبصره ۱- کالاها و خدمات مشمول موضوع این قانون که توسط مؤدیان حقیقی خریداری، تحصیل یا تولید می‌شود، در صورتی که برای مصارف شخصی برداشته شود عرضه کالا به خود محسوب می‌شود و مشمول مالیات و عوارض خواهد شد. در صورتی‌که عرضه کالا به خود برای استفاده شغلی باشد مشمول مالیات و عوارض نخواهد شد.
تبصره ۲- معاوضه کالاها و خدمات در این قانون، عرضه کالا و ارائه خدمت از طرف هر یک از متعاملین محسوب می‌شود و مشمول مقررات این قانون است.
ماده ۳- تاریخ تعلق مالیات و عوارض تاریخ صدور صورتحساب مطابق با مقررات است.
تبصره - قبوض آب، برق، گاز و مخابرات از آنجا که سند فروش کالا یا خدمت محسوب می‌شوند، در حکم صورتحساب هستند.
ماده ۴- مؤدی مکلف است حداکثر تا پایان ماهِ پس از انقضای هر دوره مالیاتی، کل مالیات و عوارضی را که طی آن دوره به فروش کالا و یا ارائه خدمات توسط وی تعلق گرفته است، با رعایت تبصره (۲) این ماده و پس از کسر اعتبار مالیاتی خود، به ترتیبی که سازمان مقرر می‌کند، پرداخت نماید.
تبصره ۱- مطابق این قانون، اصل بر نقدی بودن معاملات است؛ مگر اینکه نسیه بودن معاملات و دریافت و پرداخت‌های مرتبط با آن در سامانه مؤدیان ثبت شده و به تأیید طرفین رسیده باشد. در مواردی که معامله یا قرارداد در سامانه مؤدیان ثبت نشده باشد، آن معامله یا قرارداد، نقدی تلقی می‌شود.
تبصره ۲- در معاملات غیرنقدی نظیر فروش اقساطی و اجاره به‌شرط تملیک و قراردادهای پیمانکاری و مشاوره‌ای، تاریخ تعلق مالیات و عوارض همان تاریخ صدور صورتحساب است؛ لکن مؤدی با رعایت تبصره فوق مجاز است پرداخت مالیات و عوارض فروش این نوع معاملات را تا زمان پرداخت ثمن معامله توسط خریدار یا مبلغ قرارداد توسط کارفرما، متناسباً، به تأخیر بیندازد و سازمان تا زمان پرداخت مالیات و عوارض فروش این نوع معاملات توسط کارفرما یا خریدار، مؤدی را مشمول جریمه تأخیر در پرداخت نخواهدکرد. در خصوص معاملات مذکور، تا زمان پرداخت مالیات و عوارض توسط خریدار، اعتبار مالیاتی برای وی از این بابت منظور نخواهد شد.
تبصره ۳- کلیه کارفرمایان موضوع ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب ۱۳۸۶/۷/۸ و ماده (۲۹) قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۹۱/۵۲/۱۴ موظفند علاوه بر ثبت اصل قرارداد پیمانکاری، کلیه پرداخت‌های خود به پیمانکار را نیز در سامانه مؤدیان ثبت نموده، همزمان با هر پرداخت، مالیات و عوارض متناسب با آن را به پیمانکار پرداخت کنند. چنانچه کارفرما از پرداخت مالیات و عوارض فروش خودداری کند، بعد از انقضای مهلت قانونی، اصل مالیات و عوارض و جریمه‌های متعلق به آن توسط سازمان از طریق عملیات اجرائی از کارفرما وصول و اصل مالیات و عوارض به حساب پیمانکار منظور خواهدشد.
تبصره ۴- پیمانکاران و مهندسان مشاور موضوع این ماده می‌توانند از اوراق تسویه خزانه موضوع ماده (۲) قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور مصوب ۱۳۹۴/۲/۱ و اوراق مالی اسلامی که توسط دولت منتشر می‌شود (منوط به دریافت مستقیم از دولت) برای تسویه مالیات و عوارض خود استفاده نمایند. سازمان مکلف به پذیرش این اوراق به عنوان مالیات و عوارض به میزان ارزش تنزیل‌شده آن (با نرخ حفظ قدرت خرید اسناد خزانه یا نرخ سود اوراق مالی- اسلامی) متناسب با سالهای باقی‌مانده تا سررسید است. میزان مالیات وصولی از این محل به‌عنوان عملکرد وصولی نقدی سازمان در سال پذیرش اوراق محسوب می‌شود. در اجرای این تبصره سازمان مکلف است که معادل سهم عوارض از پذیرش اوراق مذکور را از محل وصولی‌های جاری به حساب عوارض شهرداری‌ها و دهیاری‌های مربوط منظور نماید.
تبصره ۵- چنانچه وجه واردات خدمت در دوره یا دوره‌های بعد پرداخت شود، مالیات و عوارض آن هم در همان دوره پرداخت می‌شود.
فصل دوم- مأخذ، نرخ و نحوه محاسبه
ماده ۵- مأخذ محاسبه مالیات و عوارض فروش کالاها و خدمات، در مورد مؤدیان عضو سامانه مؤدیان، ارزش فروش مندرج در صورتحساب الکترونیکی است که توسط آنان در سامانه مزبور ثبت شده است.
تبصره ۱- مأخذ محاسبه مالیات و عوارض فروش کالاها و خدمات در مورد مؤدیانی که عضو سامانه مؤدیان نیستند و نیز مؤدیان متخلف موضوع ماده (۹) قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان، ارزش روز کالا یا خدمت در زمان تعلق می‌باشد که توسط سازمان بر اساس اطلاعات موجود در سامانه مؤدیان، استعلام از مراجع ذی‌صلاح یا تعیین کارشناس یا هیأت کارشناسی مشخص می‌شود. همچنین سازمان می‌تواند برای تعیین مأخذ مشمول مالیات مؤدیان مزبور، از دفاتر، اسناد و مدارک (اعم از الکترونیکی یا غیرالکترونیکی) آنها استفاده نماید. مؤدی مکلف است دفاتر، اسناد و مدارک مذکور را در صورت درخواست مأموران مالیاتی، کارشناس یا هیأت کارشناسی به آنان ارائه کند.
تبصره ۲- موارد زیر جزء مأخذ محاسبه مالیات و عوارض نمی‌باشد:
الف- انواع تخفیفات اعطائی؛
ب- مالیات و عوارض موضوع این قانون که قبلاً توسط عرضه‌کننده کالا یا ارائه‌دهنده خدمت پرداخت شده است؛
پ- سایر مالیات‌های غیرمستقیم و عوارضی که به موجب قوانین موضوعه هنگام عرضه کالا یا ارائه خدمت به آن تعلق گرفته است؛
ت- وجوهی که به موجب سایر قوانین وصول می‌شود و به حساب درآمد عمومی یا به حساب درآمد شهرداری‌ها واریز می‌گردد؛
ث- کمک‌های پرداختی شهرداری‌ها و دهیاری‌ها به سازمان‌های غیرانتفاعی وابسته به خود طبق قوانین و مقررات موضوعه، مشروط به آنکه مالیات متعلقه به عنوان بخشی از آن احتساب نشده باشد؛
ج- یارانه پرداختی دولت بابت جبران تمام یا قسمتی از قیمت کالاها و خدمات مشمول قیمت‌گذاری؛ مشروط به آنکه مالیات فروش به‌عنوان بخشی از آن احتساب نشده باشد.
چ- وجوهی که از ردیفهای بودجه‌ای مصوب دستگاهها بین شرکتهای تابعه در قوانین بودجه سنواتی جابه‌جا می‌شود مشروط بر آنکه بابت خرید یا فروش کالا و خدمات نباشد.
قوانین مالیات بر ارزش افزوده بسیار گستره است اگر نیاز به اطلاعات بیشتری دارد به سایت shenasname مراجعه نمائید.
برای اطلاع از تفاوت اظهارنامه مالیات بر عملکرد با اظهارنامه مالیات بر درآمد کافی است روی لینک آن کلیک نمائید
