نسبت مالی چیست و چگونه مورد استفاده قرار می‌گیرد؟

نسبت مالی چیست و چگونه مورد استفاده قرار می‌گیرد؟

در دسترس بودن صورت های مالی چیز خوبی برای سرمایه گذاران است. با این حال، به تنهایی نمی تواند ایده ای از وضعیت فعلی شرکت ارائه دهد. برای حل این مشکل پیشنهاد می شود این اطلاعات با استفاده از تعدادی نسبت کسری به نام نسبت های مالی مقایسه شود که می تواند ارتباط خوبی بین ارقام مختلف صورت های مالی برقرار کند و در نتیجه دید بهتری نسبت به صورت های مالی داشته باشد. شرکت و فعالیت های آن

در ادامه شما را با چند نسبت معروف در این زمینه و نحوه تحلیل اطلاعات به دست آمده آشنا می کنیم.

هدف از تجزیه و تحلیل صورتهای مالی چیست؟ | نسبت مالی چیست و چگونه مورد استفاده قرار می‌گیرد؟

قبل از پرداختن به تحلیل صورتهای مالی، لازم است با صورتهای مالی آشنا شوید. برای این منظور می توانید به مقاله صورت مالی چیست؟ رجوع کنید به هدف اصلی تجزیه و تحلیل صورت های مالی، درک فعالیت های شرکت از گذشته تا حال و پیش بینی آینده به منظور تصمیم گیری برای خرید یا فروش سهام آن شرکت؛ علاوه بر این، با محاسبه نسبت های مالی، می توانید وضعیت چندین شرکت مختلف را با هم مقایسه کنید و در نتیجه درک کامل و دقیقی از عملکرد مالی آنها داشته باشید.

در واقع، هر نسبت مالی را می توان به عنوان یک سیگنال تصمیم گیری برای سرمایه گذاری در بازار سهام در نظر گرفت. اما شما نمی توانید تنها به یک نسبت واحد برای تجزیه و تحلیل کسب و کار تکیه کنید. بلکه باید عناصر زیادی را برای تحلیل خود در نظر بگیریم.

نسبت مالی چیست و چگونه مورد استفاده قرار می‌گیرد؟ ( چه کسی از این اطلاعات استفاده خواهد کرد؟ )

به طور کلی استفاده کنندگان از اطلاعات مالی را می توان به دو دسته زیر طبقه بندی کرد:

کاربران داخلی
به این دسته از افراد، کاربران داخلی نیز گفته می شود و شامل مدیرانی می شود که مدیریت واحد تجاری و فعالیت های مختلف آن را بر عهده دارند. افرادی از جمله سرپرستان تولید، مدیران بازاریابی، مدیران مالی، مدیران ارشد و غیره. جزء این دسته محسوب می شوند.

کاربران خارجی
کاربران خارجی یا کاربران خارجی افرادی خارج از سازمان هستند که می خواهند اطلاعات مالی شرکت را به دست آورند. سرمایه گذاران و اعتباردهندگان در این دسته قرار می گیرند.

انواع نسبت مالی چیست و چگونه مورد استفاده قرار می‌گیرد؟

نسبت های مالی را می توان به دسته های زیر طبقه بندی کرد:

نسبت های نقدینگی
نسبت های اهرمی و پوشش
نسبت فعالیت و کارایی
نسبت های سودآوری
نسبت های ارزش بازار

نسبت های نقدینگی
نسبت های نقدینگی برای بررسی توانایی شرکت در پرداخت بدهی های کوتاه مدت استفاده می شود. نسبت های نقدینگی به 3 دسته زیر تقسیم می شوند:

نسبت جاری (Current ratio)
برای محاسبه نسبت جاری یا نسبت دو به یک، به سادگی دارایی های جاری را بر بدهی های جاری تقسیم کنید. برای مشاهده دارایی ها و بدهی های جاری به ترازنامه (صورت وضعیت مالی) شرکت مراجعه کنید. مقاله «ترازنامه یا صورت وضعیت مالی چیست و چه کاربردی دارد؟» می تواند اطلاعات بیشتری در مورد این گزارش مالی در اختیار شما قرار دهد.

نحوه تجزیه و تحلیل این نسبت: اگر نسبت فعلی کمتر از 1 باشد، می توان فرض کرد که شرکت احتمالاً در بازپرداخت بدهی های خود با مشکلاتی مواجه است. از سوی دیگر، عدد بالای این رقم نیز نشان می دهد که این شرکت از نقدینگی خود به درستی در جهت سودآوری استفاده نمی کند.

نسبت آنی/سریع
نسبت جاری، مانند نسبت جاری، توانایی شرکت در پرداخت بدهی های خود را بررسی می کند. اما وقتی این سوال را بررسی می کنیم این نسبت دقیق تر است. برای محاسبه نسبت جاری، کافی است موجودی مواد و کالاها را از دارایی های جاری کم کنید و نتیجه را بر بدهی های جاری تقسیم کنید.

نحوه تجزیه و تحلیل این نسبت: اگر نسبت لحظه ای محاسبه شده کمتر از 1 باشد، ممکن است چندین مشکل برای شرکت ایجاد شود. همچنین اگر این نسبت نزدیک به 1 باشد، نشان دهنده سلامت خوب شرکت است.

نسبت وجه نقد
نسبت جریان نقدی اطلاعات دقیق تری را در مقایسه با سایر نسبت های نقدینگی در اختیار شما قرار می دهد. برای محاسبه این نسبت ابتدا باید مانده نقدی را با سرمایه گذاری کوتاه مدت جمع آوری کرد و حاصل را بر بدهی های کوتاه مدت تقسیم کرد.

نحوه تجزیه و تحلیل این نسبت: هر چه این نسبت بیشتر باشد، بیشتر نشان می دهد که شرکت از منابع نقدی خود استفاده ضعیفی می کند و سطح پایین آن می تواند منجر به مشکلاتی در بازپرداخت بدهی شود.

 نسبت‌های فعالیت (Efficiency Ratios) :
نرخ فعالیت نیز یکی از مواردی است که نقش مهمی در تصمیم گیری های مالی ایفا می کند و میزان فروش را با دارایی هایی مانند دارایی های ثابت، موجودی و … مقایسه می کند.

در واقع این نسبت نشان دهنده کارایی شرکت در استفاده از دارایی های خود است.

نسبت مالی چیست و به چند صورت می توان آن را تقسیم کرد :

دوره گردش موجودی
دوره بازیابی مطالبات
مهلت تشکیل پرونده طلبکار
دفعات گردش سرمایه فعلی
فرکانس گردش سرمایه ثابت
فرکانس گردش دارایی
در ادامه با جزئیات محاسبه و تحلیل این نسبت ها آشنا می شوید.

دوره گردش موجودی
همانطور که از نام این نسبت پیداست، نگاهی به میزان گردش موجودی (فروش و تعویض کالا و مواد) دارد.

نحوه تجزیه و تحلیل این نسبت: هرچه این مدت کوتاهتر باشد، عملکرد شرکت در فرآیند تولید و همچنین فروش محصولات بهتر است. همچنین بسته به فرمول کاهش فروش یا افزایش موجودی می تواند منجر به کاهش گردش کالا شود.

دوره بازیابی مطالبات
دوره جمع آوری از زمان فروش محصول یا خدمات شروع می شود و تا زمان پرداخت کامل ادامه خواهد داشت.

نحوه تجزیه و تحلیل این نسبت: واضح است که هر چه دوره وصول مطالبات کوتاهتر باشد، نشان دهنده عملکرد مناسب شرکت در دریافت مطالبات خود است.

دفعات گردش دارایی
گردش دارایی های یک شرکت تاثیر بسزایی در سودآوری و تداوم فعالیت آن دارد. نرخ گردش دارایی نیز میزان این تأثیر را در قالب یک فرمول مفید نشان می دهد.

نحوه تجزیه و تحلیل این نسبت: هر چه این نسبت بیشتر به نظر ما برسد به این معنی است که شرکت از شرایط خوبی بهره می برد و از دارایی های خود به بهترین شکل استفاده می کند.

دوره واریز بستانکاران
نسبت دوره بازپرداخت طلبکار نشان دهنده زمان مورد نیاز برای بازپرداخت بدهی به طلبکاران است. با محاسبه این نسبت می توان پرداخت های شرکت را برنامه ریزی کرد.

دفعات گردش سرمایه جاری
این نسبت میزان استفاده از سرمایه در گردش را اندازه گیری می کند. در این صورت نیز همانند نرخ گردش موجودی، اگر شرکت در فروش محصولات خود موفق تر باشد، از شرایط بهتری بهره مند خواهد شد. رابطه بین نرخ گردش سرمایه فعلی و نرخ گردش موجودی را می توان یک رابطه مستقیم در نظر گرفت. در واقع، نرخ پایین گردش موجودی شرکت منجر به کاهش سرمایه در گردش خالص می شود.

دفعات گردش سرمایه ثابت
این نوع نسبت فعالیت نشان می دهد که دارایی های ثابت شرکت چقدر بر سودآوری آن تأثیر می گذارد.

نسبت های سودآوری
در این قسمت قصد داریم 3 نسبت را معرفی کنیم که احتمالاً شناخته شده ترین و رایج ترین نسبت ها در بین همه نسبت های مالی هستند. می توان گفت که نسبت های سودآوری به نوعی کارایی شرکت را در استفاده از دارایی ها و سودآوری عملیات بررسی می کند. بیشتر این نسبت ها آخرین جزء صورت سود و زیان، یعنی سود خالص را تشکیل می دهند.

نسبت حاشیه سود
کسب و کارها توجه زیادی به حاشیه سود خود دارند که با استفاده از 3 مدل قابل محاسبه است:

حاشیه سود خالص
حاشیه سود ناخالص
حاشیه سود عملیاتی
این سه نسبت را می توان با تقسیم مقدار سود بر مقدار فروش به دست آورد. با این تفاوت، کسر نسبت های حاشیه سود ناخالص، حاشیه سود خالص و حاشیه سود عملیاتی به ترتیب سود ناخالص، سود خالص و سود عملیاتی خواهد بود.

نحوه تجزیه و تحلیل این نسبت: با فرض ثابت بودن سایر شرایط، هر چه حاشیه سود خالص شرکت بیشتر باشد، وضعیت مطلوب تر است.

نرخ بازده دارایی‌ها (Return on assets) | نسبت مالی چیست

این نسبت معیار ارزیابی سود به ازای هر واحد سرمایه گذاری در دارایی ها است و با استفاده از فرمول زیر محاسبه می شود:

نحوه تجزیه و تحلیل این نسبت: نسبت بازده دارایی (ROA) می تواند آخرین معیار برای بررسی کارایی مدیریت کسب و کار باشد. هر چه این رقم بیشتر باشد، شرایط شرکت مساعدتر است.

بازده حقوق صاحبان سهام
این نرخ میزان بازدهی سهامداران را نشان می دهد. از آنجایی که هدف اصلی مدیریت شرکت بهره مندی سهامداران است، با رویکرد حسابداری می توان ROE را به عنوان معیار نهایی برای ارزیابی عملکرد شرکت در نظر گرفت.

ROA و ROE همچنین می توانند با استفاده از درآمد متوسط ​​و سود متوسط ​​محاسبه شوند. در این صورت، مقدار آنها از ROA و ROE که از ارقام پایان دوره محاسبه می شوند، بیشتر خواهد بود. دلیل آن این است که دارایی ها در طول سال ها افزایش یافته و حقوق صاحبان سهام افزایش یافته است، بنابراین ارزش نهایی دارایی ها و حقوق صاحبان سهام از میانگین آنها بیشتر است.

نسبت های اهرمی (بدهی)
نسبت بدهی توانایی شرکت در پرداخت تعهدات بلندمدت خود را اندازه گیری می کند. نسبت های شرکت های فرعی نیز بدهی ها، حقوق صاحبان سهام و دارایی ها (بر اساس ارزش دفتری) را ارزیابی می کند.

نسبت بدهی
این نسبت شامل کلیه بدهی های جاری و بلندمدت می شود. نسبت بدهی را می توان به روش های مختلفی تعیین کرد. ساده ترین راه برای محاسبه این نسبت این است:

نحوه تجزیه و تحلیل این نسبت: اگر نسبت بدهی به دست آمده برای یک شرکت به عنوان مثال 0.28 باشد، این رقم، هر تفسیری که داشته باشد، نشان می دهد که شرکت برای هر واحد دارایی 0.28 واحد بدهی دارد. بنابراین، حقوق صاحبان سهام 0.72 واحد برای 0.28 واحد بدهی است.

نسبت فرکانس پوشش هزینه بهره
توانایی شرکت برای پوشش هزینه های بهره بر اساس اطلاعات این نسبت اندازه گیری می شود. می توان گفت که این نسبت برای بانک ها بسیار مهم است و بهتر است بیشتر از یک باشد.

نحوه تجزیه و تحلیل این نسبت: اگر مثلاً نسبت پوشش سود 4 باشد، به این معنی است که شرکت توانایی پرداخت 4 برابر سود بانکی جاری را دارد.

نسبت پوشش بهره نقدی
مشکل نسبت فراوانی هزینه بهره این است که در محاسبه آن از سود قبل از بهره و مالیات استفاده می شود. بنابراین، بهتر است از نسبتی استفاده شود که جریان نقدی شرکت را برای پرداخت سود نشان دهد.

نسبت های ارزش بازار
این نسبت ها بر اساس ارزش بازار سهام است و برای شرکت هایی که سهام آنها در بورس خرید و فروش می شود قابل محاسبه است.

نسبت قیمت به سود هر سهم
نسبت قیمت به سود (p/e) نشان دهنده قیمتی است که سرمایه گذاران برای هر واحد از درآمد جاری شرکت می پردازند.

نحوه تجزیه و تحلیل این نسبت: شرکت هایی که نسبت P/E بالاتری دارند اغلب شرکت هایی با چشم انداز رشد در نظر گرفته می شوند و انتظار می رود سود این شرکت ها در سال های آینده افزایش یابد.

نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری هر سهم
این نسبت ارزش بازار سرمایه گذاری های شرکت را با هزینه انجام این سرمایه گذاری ها مقایسه می کند.

نحوه تجزیه و تحلیل این نسبت: اگر این نسبت کمتر از یک باشد، به این معنی است که کل شرکت در ایجاد ارزش برای سهامداران شکست خورده است.

نسبت مالکانه
این نسبت نیز یکی از انواع نسبت اهرمی است و نشان می دهد که چه میزان از دارایی های شرکت از حقوق صاحبان سهام تامین می شود و به صورت زیر محاسبه می شود:

نحوه تجزیه و تحلیل این نسبت: هر چه نسبت مالکیت بالاتر باشد به این معنی است که قدرت و ثبات سیستم مالی شرکت در سطح بهتری قرار دارد. سطح پایین تر آن نیز نشان می دهد که بخش قابل توجهی از سرمایه شرکت از منابع خارجی مانند وام های بانکی تامین می شود.

حرف آخر درباره نسبت مالی چیست :

همیشه شنیده ایم که تجزیه و تحلیل اطلاعات مهمتر از خود اطلاعات است. این سوال در مورد سرمایه گذاری در بورس نیز صدق می کند و در تمامی دوره های آموزشی بورس مطرح می شود. بررسی اطلاعات صورتهای مالی به تنهایی ممکن است در تحلیل وضعیت شرکت موثر به نظر نرسد. در نتیجه یک سری نسبت های مشخص (نسبت های مالی) با هدف بررسی وضعیت شرکت ها و مقایسه آنها با یکدیگر ایجاد شده است. در این محتوا 5 نسبت اصلی شامل نسبت نقدینگی، نسبت اهرم و پوشش، نسبت فعالیت و کارایی، نسبت سودآوری و نسبت ارزش بازار ذکر شده است.

برای مطالعه بیشتر : حسابداری قانونی

آموزش حسابداری

آموزشگاه حسابداری