تفاوت بین ترازنامه و صورت سود و زیان
تفاوت بین ترازنامه و صورت سود و زیان
ترازنامه و صورت سود و زیان دو ابزار طلایی در دنیای حسابداری هستند؛ همان چیزی که پزشک برای بررسی وضعیت سلامت شما آزمایش خون و عکس رادیولوژی می‌گیرد، مدیران و سرمایه‌گذاران هم برای دیدن وضعیت سلامت یک کسب‌وکار سراغ این گزارش‌ها می‌روند. بدون این دو، ارزیابی مالی شبیه رانندگی در جاده مه‌آلود است. آشنایی با تفاوت‌های این دو، نه‌تنها برای حسابداران، بلکه برای هر کسی که با پول و کسب‌وکار سر و کار دارد، ضروری است.
ترازنامه و صورت سود (P&L) دو مورد از رایج ترین صورت های مالی هستند که کسب و کارها به طور منظم منتشر می کنند. این گزارش ها به طور مستمر وضعیت مالی شرکت را روشن می کند. ترازنامه و صورت سود توسط اعتباردهندگان، تحلیلگران بازار و سرمایه گذاران برای ارزیابی سلامت مالی و پتانسیل رشد یک شرکت استفاده می شود. سومین صورت مالی منتشر شده توسط شرکت ها جریان نقدی نام دارد. در این مقاله تفاوت بین ترازنامه و حساب سود و زیان را ارائه می دهیم.
ترازنامه چیست؟ | تفاوت بین ترازنامه و صورتحساب سود و زیان
ترازنامه دارایی ها، بدهی ها و حقوق صاحبان سهام شرکت را در یک مقطع زمانی مشخص نشان می دهد. ترازنامه به عنوان مبنایی برای محاسبه نرخ بازده و ارزیابی ساختار سرمایه شرکت عمل می کند. این صورت مالی تصویری از مالکیت و بدهی های یک شرکت و همچنین میزان سرمایه گذاری سهامداران ارائه می دهد.
ترازنامه منابع یا دارایی های یک شرکت و همچنین نحوه تامین مالی آن دارایی ها را از طریق بدهی یا انتشار سهام نشان می دهد، همانطور که در حقوق صاحبان سهام نشان داده شده است. ترازنامه به سرمایه گذاران و اعتباردهندگان این ایده را می دهد که مدیریت شرکت تا چه اندازه از منابع استفاده می کند. درست مانند سایر صورت های مالی، ترازنامه برای انجام تحلیل های مالی و محاسبه نسبت های مالی استفاده می شود. در زیر چند نمونه از عناصر یک ترازنامه معمولی آورده شده است.
دارایی ها ( تفاوت بین ترازنامه و صورتحساب سود و زیان )
وجه نقد و معادل نقدی: اینها نقدشونده ترین دارایی ها هستند که می تواند شامل اسناد خزانه، گواهی سپرده کوتاه مدت و وجه نقد باشد.
اوراق بهادار قابل بازار: این دسته شامل اوراق بهادار حقوقی و بدهی است که بازار نقدینگی برای آنها وجود دارد.
حساب های دریافتنی: که به آن حساب های دریافتنی نیز می گویند، نشان دهنده پولی است که مشتریان به کسب و کار بدهکار هستند.
موجودی: این منطقه همه کالاهای موجود برای فروش را پوشش می دهد.
تعهدات
بدهی: این بخش شامل بخش فعلی بدهی بلندمدت و بدهی بانکی است.
هزینه های جاری: این حوزه شامل تعهدات مالی مانند اجاره، مالیات و آب و برق است.
بدهی: این حوزه شامل حقوق و سود سهام است.
حقوق صاحبان سهام | تفاوت بین ترازنامه و صورت سود و زیان
حقوق صاحبان سهام برابر با کل دارایی های شرکت منهای کل بدهی های آن است و یکی از رایج ترین معیارهای مالی است که توسط تحلیلگران برای تعیین سلامت مالی یک شرکت استفاده می شود. حقوق صاحبان سهام نشان دهنده ارزش خالص یک شرکت است، به این معنی که اگر تمام دارایی های شرکت منحل شود و تمام بدهی های آن بازپرداخت شود، به سهامداران بازگردانده می شود.
سود انباشته در حقوق صاحبان سهام ثبت می شود و به درصدی از سود خالص اشاره دارد که به عنوان سود تقسیمی تقسیم نمی شود، اما توسط شرکت برای سرمایه گذاری مجدد در کسب و کار اصلی خود یا بازپرداخت بدهی ها نگهداری می شود.
صورت درآمد چیست؟ ( تفاوت بین ترازنامه و صورت سود و زیان )
حساب سود و زیان یا حساب درآمد و هزینه به عنوان یکی از مهم ترین گزارش های مالی، عملکرد مالی یک شرکت را در بازه زمانی معین نشان می دهد. در واقع در صورت سود و زیان پس از کسر هزینه ها از درآمد، سود یا زیان پایان دوره مشخص می شود که حاصل کلیه فعالیت های عملیاتی و غیر عملیاتی شرکت می باشد.
انواع روش های ارائه صورت سود و زیان | تفاوت بین ترازنامه و صورت سود و زیان
صورت سود و زیان به دو صورت یک مرحله ای و دو مرحله ای قابل ارائه است.
روش تک مرحله ای: در این روش ابتدا کلیه درآمدها فهرست می شود. سپس تمام هزینه ها به بقیه لیست اضافه می شود. در نهایت، سود یا زیان قبل از مالیات با کسر کل هزینه ها از کل درآمد تعیین می شود.
روش دو مرحله ای: در این روش ابتدا کلیه درآمدهای عملیاتی و هزینه های عملیاتی فهرست شده و از تفاوت آنها سود یا زیان غیر اختصاصی به دست می آید. در مرحله بعد درآمدهای غیر عملیاتی و هزینه های غیر عملیاتی به لیست اضافه می شود. در نهایت از مابه التفاوت نتایج این دو مرحله، سود یا زیان قبل از کسر مالیات را مشخص می کنیم.
بدیهی است که اگر کل درآمد بیشتر از هزینه کل باشد، فعالیت شرکت سودآور بوده است. برعکس، اگر مجموع هزینه ها از کل درآمدها بیشتر باشد، فعالیت شرکت سودآور نیست. نرم افزار حسابداری تطبیقی، دستیابی به صورت سود و زیان را با استفاده از گزارشات حسابداری آسان کرده است.
2. جدول مقایسه‌ای
| ویژگی | ترازنامه | صورت سود و زیان |
|---|---|---|
| بازه زمانی | یک نقطه مشخص در زمان | یک دوره زمانی (مثلاً سه‌ماهه یا سالانه) |
| هدف | نمایش وضعیت دارایی‌ها، بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام | نمایش درآمدها، هزینه‌ها و سود یا زیان خالص |
| نوع داده | مانده حساب‌ها در لحظه | جریان درآمد و هزینه طی دوره |
| کاربرد تحلیلی | سنجش ساختار سرمایه و نقدینگی | سنجش عملکرد و سودآوری |
| پیوند با سایر صورت‌ها | مرتبط با جریان وجه نقد و صورت سود و زیان | مرتبط با ترازنامه و جریان وجه نقد |
3. مثال عددی
فرض کنید شرکت «الف» در پایان سال چنین اطلاعاتی دارد:
ترازنامه (خلاصه‌شده):
- دارایی‌ها: ۵۰۰ میلیون تومان
- بدهی‌ها: ۳۰۰ میلیون تومان
- حقوق صاحبان سهام: ۲۰۰ میلیون تومان
صورت سود و زیان:
- درآمد فروش: ۴۰۰ میلیون تومان
- هزینه‌ها: ۳۵۰ میلیون تومان
- سود خالص: ۵۰ میلیون تومان
با نگاه به ترازنامه می‌فهمیم که این شرکت ۲۰۰ میلیون تومان ارزش خالص دارد و از نظر ساختار مالی در وضعیت بدی نیست.
اما از صورت سود و زیان مشخص می‌شود که حاشیه سودش تنها حدود ۱۲/۵٪ است که برای ادامه رقابت باید افزایش پیدا کند.
4. ارتباط با صورت جریان وجوه نقد
بسیاری از مدیران تازه‌کار بعد از دیدن سود زیاد در صورت سود و زیان خوشحال می‌شوند، اما وقتی صورتحساب بانک را بررسی می‌کنند، خبری از آن پول نیست! دلیلش این است که سود حسابداری همیشه معادل نقدینگی واقعی نیست. صورت جریان وجوه نقد این فاصله را پر می‌کند و نشان می‌دهد پول واقعی در طول دوره چطور وارد یا از شرکت خارج شده است. در تحلیل حرفه‌ای، این سه گزارش کنار هم معنا پیدا می‌کنند.
5. کاربردهای مدیریتی
- برنامه‌ریزی سرمایه‌گذاری: مدیران با مقایسه نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام تصمیم می‌گیرند چه مقدار وام بگیرند.
- بودجه‌بندی: باتوجه به روند هزینه‌ها و درآمدها در صورت سود و زیان، بودجه سال آینده تنظیم می‌شود.
- پیش‌بینی ریسک: با تحلیل تغییرات ترازنامه، می‌توان مشکلات نقدینگی یا بدهی‌های سنگین را قبل از بحران پیش‌بینی کرد.
6. خطاها و برداشت‌های نادرست رایج
- سود بالا نشانه سلامت نیست: ممکن است شرکت سود بالایی داشته باشد ولی نقدینگی کافی برای پرداخت بدهی‌های کوتاه‌مدت نداشته باشد.
- دارایی زیاد همیشه خوب نیست: اگر دارایی‌ها نقدشوندگی پایین داشته باشند، شرکت در پرداخت تعهدات دچار مشکل می‌شود.
- حقوق صاحبان سهام منفی همیشه خطرناک نیست: گاهی این وضعیت به دلیل سرمایه‌گذاری‌های سنگین با بازده بلندمدت ایجاد می‌شود.
تفاوت بین ترازنامه و صورت سود و زیان چیست؟
تفاوت اصلی صورت سود و زیان و ترازنامه زمان بندی آنهاست. ترازنامه وضعیت مالی یک شرکت را در یک زمان معین خلاصه می کند. صورت سود و زیان درآمد و هزینه را در یک دوره زمانی مشخص نشان می دهد. مدت زمان تحت پوشش صورت سود و زیان می تواند متفاوت باشد، اما فواصل زمانی معمول شامل سه ماه و صورت های سالانه است.
هر سند برای اهداف کمی متفاوت ایجاد شده است. صورت سود و زیان به یک سوال بسیار خاص پاسخ می دهد: آیا شرکت سودآور است؟ صورت سود و زیان بیشتر بر جریان نقدی یا ترازنامه متمرکز است.
اصطلاح ترازنامه از روشی است که در نهایت سه حساب اصلی تراز می شوند. کلیه دارایی ها در یک بخش فهرست شده اند و مجموع آنها باید برابر با کلیه بدهی ها و حقوق صاحبان سهام باشد. ترازنامه به طور گسترده‌تری ایجاد می‌شود و نشان می‌دهد چه کسی مالک و مدیون کسب‌وکار است، و همچنین هرگونه سرمایه‌گذاری بلندمدت. برخلاف صورت سود و زیان، ارزش کل سرمایه گذاری ها یا بدهی های بلندمدت در ترازنامه ظاهر می شود.
در حالی که حساب سود و زیان نتیجه را نشان می دهد. این که آیا کسب و کار در وضعیت خوبی است یا خیر. ترازنامه نشان می دهد که یک شرکت واقعاً چقدر ارزش دارد. اگرچه هر دوی اینها بیش از حد ساده هستند، اما بیشتر سرمایه گذاران یا وام دهندگان تمایل دارند صورت سود و زیان و ترازنامه را تفسیر کنند.
صورت سود و زیان فقط به مجموعه ای ساده از محاسبات نیاز دارد. حسابداران درآمد شرکت را در یک بخش و تمام هزینه های آن را در بخش دیگر جمع می کنند. کل هزینه ها از کل درآمد و سود و زیان برگشتی کسر می شود.
ترازنامه محاسبات مختلفی دارد که همگی از یک فرمول اساسی پیروی می کنند: دارایی ها برابر بدهی ها به اضافه حقوق صاحبان سهام.
هنگامی که از این دو صورت همراه با سایر اسناد مالی استفاده می شود، می توان از این دو بیانیه برای ارزیابی کارایی عملیاتی، ثبات سال به سال و جهت سازمانی شرکت استفاده کرد. به همین دلیل آمار هر سند به شدت توسط سرمایه گذاران و مدیران هر شرکت بررسی می شود. البته ارائه این اظهارات از صنعتی به صنعت دیگر کمی متفاوت است.
بخش سوالات متداول درباره تفاوت بین ترازنامه و صورت سود و زیان
۱. آیا ترازنامه و صورت سود و زیان همیشه با هم منتشر می‌شوند؟
بله، طبق استانداردهای حسابداری، شرکت‌های بزرگ معمولاً هر دو گزارش را همراه با صورت جریان وجوه نقد ارائه می‌کنند.
۲. مهم‌ترین نسبت مالی در ترازنامه چیست؟
نسبت جاری (Current Ratio)، که میزان توانایی شرکت در پرداخت بدهی‌های کوتاه‌مدت را نشان می‌دهد.
۳. چرا سود حسابداری با موجودی بانک یکسان نیست؟
به دلیل تفاوت در زمان شناسایی درآمد/هزینه و جریان واقعی وجوه نقد.
8. نتیجه‌گیری
شناخت تفاوت ترازنامه و صورت سود و زیان، نخستین گام برای درک زبان مالی کسب‌وکار است. این مهارت به شما کمک می‌کند مثل یک تحلیلگر حرفه‌ای، جایگاه فعلی و آینده شرکت را پیش‌بینی کنید.
اگر می‌خواهید این دانش را به مهارتی پول‌ساز تبدیل کنید، پیشنهاد می‌کنم به دوره جامع آموزش حسابداری ما سر بزنید و اولین قدم‌های ورود به بازار کار حسابداری را مطمئن بردارید.
صورت درآمد به شما کمک می کند تا روند رو به رشد کسب و کار را به راحتی مشاهده کنید. با خرید نرم افزار حسابداری علاوه بر رفع تمامی نیازهای شما، این امکان را به شما می دهد که با مدیریت هزینه ها در سازمان سود ببرید.
برای مطالعه بیشتر : آموزش حسابداری
